Chủ xe sẽ bị phạt nếu lắp thêm đèn chiếu sáng cho ô tô sai quy định. Mức độ xử phạt có thể rất nặng khi ảnh hưởng đến an toàn giao thông.
Ô tô lắp thêm đèn chiếu sáng là một vấn đề nan giải, gây nhức nhối ở nhiều quốc gia trên thế giới. Vấn đề này có vẻ nghiêm trọng hơn ở Trung Quốc và các nước trong khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam.
Gần đây, thông tin về việc các cơ quan chức năng ở Việt Nam sẽ xử lý nghiêm xe ô tô lắp thêm đèn chiếu sáng đã thu hút sự quan tâm của nhiều người. Đa số ý kiến ủng hộ, tuy nhiên cũng có một số ý kiến thắc mắc rằng tại sao ở nước ngoài người chơi xe được lắp thêm đèn còn ở Việt Nam lại cấm?
Sau đây, chúng ta cùng sẽ tìm hiều một số thông tin liên quan đến vấn đề này.
Thay đổi thiết kế ban đầu của hệ thống đèn: Khi nào việc này bất hợp pháp?
Năm 1958, Liên Hợp Quốc đã ban hành một hiệp định chung của toàn thế giới, thỏa thuận việc áp dụng các quy định kỹ thuật thống nhất cho xe, thiết bị và phụ tùng có thể được lắp đặt và/hoặc sử dụng trên các phương tiện có bánh xe. Trong đó, phần các quy định về chiếu sáng và tín hiệu ánh sáng được mô tả cụ thể, chi tiết và khá phức tạp.
Về cơ bản, luật pháp không cấm việc thay đổi thiết kế ban đầu của hệ thống đèn trên xe ô tô. Tuy nhiên, mọi sự thay đổi đều phải tuân thủ theo các đặc điểm kỹ thuật cho từng kiểu đèn. Chẳng hạn như đèn chiếu sáng lắp ở đầu xe phải tuân thủ các quy định về chùm tia, góc chiếu sáng, phạm vi vươn xa của bề mặt chiếu sáng... hay đơn giản là các loại đèn báo hiệu lắp trên xe ô tô dân dụng không được phát ra ánh sáng màu xanh lam.
Phần mô tả đặc điểm kỹ thuật về góc chiếu sáng áp dụng cho đèn chiếu sáng lắp ở đầu xe.
Căn cứ vào Hiệp định 1958, mỗi khu vực hoặc quốc gia lại ban hành những quy định riêng. Lấy ví dụ Nam Phi cho phép các phương tiện cá nhân được thay thế và trang bị thêm đèn chiếu sáng miễn là chúng tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt:
• Phụ tùng đèn chiếu sáng phải được Cục Tiêu chuẩn Nam Phi (SABS) phê chuẩn.
• Chúng phải được lắp ở một vị trí cố định.
• Việc đấu dây phải được thực hiện với các cầu chì và rơ-le bổ sung.
• Bắt buộc phải có công tắc/công tắc riêng để vận hành bằng tay.
Việc lắp thêm đèn chiếu sáng cho ô tô vẫn được phép nếu dùng phụ tùng đạt tiêu chuẩn.
Châu Âu thì nghiêm ngặt hơn, cấm hẳn việc buôn bán những phụ tùng đèn chiếu sáng không được cấp phép. Nếu những sản phẩm như vậy được sử dụng, bất kể vì lý do nào, cả người mua và người bán đều sẽ bị phạt rất nặng.
Xử phạt việc lắp đèn chiếu sáng cho xe không đúng quy định như thế nào?
Ô tô lắp đèn chiếu sáng không đúng quy định tất nhiên sẽ bị từ chối kiểm định chất lượng phương tiện (ở Việt Nam hay gọi là đăng kiểm), dẫn tới không có giấy phép lưu thông.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng có thể áp dụng hình thức phạt hành chính trong trường hợp chủ xe lách đăng kiểm hoặc trốn đăng kiểm, cố tình điều khiển phương tiện lắp đèn chiếu sáng không đúng quy định tham gia giao thông.
Ngoài ra, một số nơi như Trung Quốc, Thái Lan còn áp dụng cách phạt "gậy ông đập lưng ông": yêu cầu chủ xe bật loại đèn vi phạm và đứng trước đầu xe của mình. Cách phạt này sẽ khiến chủ xe tự cảm nhận được thứ ánh sáng tra tấn mà bản thân mình mang đến cho những người khác khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, cách làm này cũng gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận.
Cảnh sát Trung Quốc sẽ ép buộc những người vi phạm nhìn vào đèn chiếu sáng lắp sai quy định trên xe của họ trong 60 giây.
Sau khi bị phạt theo cách này, lái xe sẽ được yêu cầu nghỉ một lúc trước khi tiếp tục hành trình.
Trường hợp phạt nặng nhất đối với vi phạm lắp thêm đèn chiếu sáng cho xe không đúng quy định là tịch thu phương tiện, nhưng có lẽ phải kết hợp nhiều vi phạm cùng một lúc thì mới bị phạt như vậy.