Một tiến sỹ Việt Nam được đại học danh giá Đức Ilmenau đánh giá xuất sắc về hệ thống phanh xe, nhưng lại thi trượt ở Volkswagen vì lý do bất ngờ.
Đây là câu chuyện có thật tôi được nghe những người trong cuộc kể lại khi đến Đức. Kể từ đó tôi cứ băn khoăn mãi về câu chuyện liên quan đến văn hoá ứng xử này và coi đó là bài học nhớ đời cho mình.
Tôi viết ra câu chuyện này với hy vọng biết đâu độc giả cũng sẽ rút ra được những điều bổ ích cho cuộc đời mình.
Anh T. (tôi xin phép không nêu tên anh) là sinh viên xuất sắc của Đại học Bách khoa Hà Nội cuối những năm 80 của thế kỷ trước. Ngay sau khi tốt nghiệp, anh đến nghiên cứu sinh tại Đại học Kỹ thuật Ilmenau (TU Ilmenau) nằm ở bang Thüringen.
Nhiều người Việt Nam từng học tại đây và không ít người trong số đó trở thành nhà khoa học, cán bộ cấp cao. Trong đó có GS-TSKH Đỗ Trung Tá - nguyên Bộ trưởng Bưu chính Viễn thông (nay là Bộ TT&TT).
Volkswagen là nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu. (Ảnh: Digital Trends)
Là nghiên cứu sinh về ngành ô tô, được đánh giá xuất sắc trong nghiên cứu về hệ thống phanh xe, lại được giáo sư hướng dẫn đặc biệt ưu ái, anh T. được các hãng xe nổi tiếng nước Đức mời về làm việc sau khi tốt nghiệp. Anh quyết định chọn hãng Volkswagen (VW) để đến phỏng vấn.
Giáo sư và bạn bè rất tin tưởng với tài năng, sự am hiểu văn hoá nước Đức cũng như văn hoá các hãng xe của anh. Họ tin chắc anh chẳng những được tiếp nhận mà còn có nhiều cơ hội được sắp xếp vị trí xứng đáng ở bộ phận nghiên cứu, cải tiến hệ thống phanh xe của hãng ô tô được xem là có hệ thống kiểm định nghiêm ngặt nhất thế giới này.
Ngày phỏng vấn đã đến và diễn ra đúng như tất cả dự kiến. Tất cả đều được đánh giá hoàn hảo. Anh ra về trong niềm hân hoan và chờ đợi lời mời làm việc chính thức từ Volkswagen. Tuy nhiên, lời mời ấy không đến, mà thay vào đó là bức thư thông báo anh không được tiếp nhận và không có lý nào được giải thích.
Tất cả đều kinh ngạc và người bất ngờ nhất là giáo sư của anh. Ông không thể hình dung được một trong những học trò cưng nhất, xuất sắc nhất của mình, được chính ông giới thiệu lại có thể trượt ở Volkswagen, trong khi người như anh có thể vào làm việc ở bất kỳ hãng xe nào trên toàn thế giới.
Ông quyết tâm tìm bằng được lý do tại sao Volkswagen lại từ chối một nhà khoa học xuất sắc như học trò của mình, bởi đây là uy tín, danh dự của giáo sư hướng dẫn. Ông mời anh cùng các chuyên gia am tường về Volkswagen đến để thảo luận.
Bao nhiêu lý do đã được đặt ra. Trình độ, năng lực ư? tiến sỹ T. có thừa và các hãng xe phải mời anh. Tiếng Đức ư? Anh sử dụng trôi chảy đảm bảo tốt nhất cho công việc. Mối quan hệ ư? Anh được chính giáo sư hướng dẫn giới thiệu với những lời lẽ tốt đẹp nhất. Văn hoá người Đức ư? 6 năm lăn lộn nghiên cứu cùng giáo sư Đức, đi thực tế ở các hãng xe hơi nổi tiếng nhất, anh nắm được những nguyên tắc làm việc khắt khe.
Vậy còn lý do gì nữa?
Chợt nhớ ra chi tiết sáng nay giáo sư và anh đến trường và tình cờ đậu xe cùng nhau, trong đầu ông chợt loé lên câu hỏi và đứng bật dậy như lò xo: “Anh đến phỏng vấn bằng phương tiện gì?”
Lúc này anh mới giật bắn người: Anh đã đến nơi phỏng vấn của Volkswagen bằng chiếc BMW gắn với anh mấy năm qua.
Volkswagen là nhà sản xuất ôtô lớn nhất châu Âu với 12 thương hiệu, trong đó có những cái tên đình đám như Audi, Lamborghini và Bentley.