Nữ tướng VINFAST: "Chúng tôi sản xuất xe hơi cho thị trường đại chúng, vì vậy giá cả sẽ cạnh tranh"

Trên một hòn đảo ngoài khơi miền Bắc Việt Nam, tập đoàn Vingroup đang nỗ lực xây dựng một dự án công nghiệp tham vọng nhất trong lịch sử đất nước: một khu nhà máy mà trong vòng hai năm sẽ làm ra "Xe hơi quốc gia" đầu tiên của Việt Nam.

VINFAST, thương hiệu xe hơi mới của Vingroup, sẽ bắt đầu sản xuất xe máy điện tại một nhà máy gần thành phố cảng Hải Phòng vào cuối năm nay, và năm sau sẽ là một chiếc sedan và một chiếc SUV. Bản phác họa thiết kế cho hai chiếc xe, sẽ được trình làng tại triển lãm ô tô Paris vào tháng 10, cho thấy mẫu xe đẹp và mang tính thể thao, cũng như một logo chữ "V" nổi bật ở phía trước.

Tại khu sản xuất trên đảo Cát Hải, một tòa nhà xây tròn bằng kính đã được xây dựng để làm trụ sở và làm nơi nghiên cứu và phát triển (R&D), cùng với nhà máy sản xuất xe tay ga mọc lên phía sau đó. Dự án, với 1,5 tỷ USD vốn đầu tư ban đầu từ Vingroup, lớn đến mức Tập đoàn này đã lôi kéo toàn bộ các công ty cung ứng miền Bắc và một số ở phía Nam tham gia vào chuỗi giá trị.

Mẫu SUV sẽ trình làng tại triển lãm ô tô Paris sắp tới do Pininfaria thiết kế. Ảnh: Carscoops.

Tuy nhiên, việc chuyển sang sản xuất ô tô là một hành trình khó lường với cả tập đoàn và nền kinh tế Việt Nam, tương tự thời điểm những năm 1970, khi Hyundai phát triển mẫu xe đầu tiên của mình ở Hàn Quốc.

Đối với Vingroup, đây rõ ràng là một hành động mạo hiểm: việc sản xuất ô tô trong một nền công nghiệp đầy tính cạnh tranh và tỷ suất lợi nhuận thấp là cực kỳ rủi ro. Điều này đã được chứng minh bởi nhiều tên tuổi đã từng giương cao lá cờ quốc gia để sản xuất một mẫu xe nội địa, bao gồm cả Proton của Malaysia, đã và đang vật lộn để sống sót.

Tập đoàn Vingroup đang dựa vào các chuyên gia và nhà cung cấp nước ngoài để phát triển, nhưng một số nhà sản xuất Trung Quốc đã làm như vậy và không thành công trong việc xây dựng các doanh nghiệp bền vững.

Người tiêu dùng Việt Nam, di chuyển chủ yếu bằng xe máy, đã mua chưa đến 250.000 xe ô tô vào năm 2017, chỉ bằng một phần tư lượng tiêu thụ ở Indonesia, một thị trường lớn hơn và giàu có hơn, nơi cũng đang tranh luận về một chiếc "xe hơi quốc gia", nhưng đến nay chưa có kết quả gì.

Nguồn số liệu: LMC Automotive. Đồ hoạ: FT. Việt hoá: Trần Đức.

Ô tô là một lĩnh vực mới đối với Vingroup - Tập đoàn Bất động sản lớn nhất Việt Nam đã sản xuất lương thực, mở cửa hàng bán lẻ, điều hành trường học, và đang xây dựng tòa nhà Indochina cao nhất TP. HCM.

Tuy nhiên, với các lãnh đạo của Vingroup, sản xuất ô tô là bước đi hợp lý cho một công ty muốn nắm lấy tầng lớp trung lưu và giàu có của Việt Nam.

Bà Lê Thị Thu Thủy, Giám đốc điều hành dự án VINFAST, nói với Financial Times: "Quan điểm chủ đạo là đáp ứng nhu cầu ‘từ khi sinh ra cho đến khi chết đi’. Vingroup muốn phục vụ mọi mặt đời sống người Việt Nam và đem lại cho người tiêu dùng một cuộc sống tốt đẹp hơn."

Chủ tịch Phạm Nhật Vượng của Vingroup.

Dự án xe hơi rõ ràng là một niềm tự hào cho một quốc gia đang phấn đấu để chuyển đổi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài sang một hình thái mang lại giá trị gia tăng cao hơn.

Jim DeLuca, cựu Giám đốc điều hành của General Motors, nay làm Giám đốc điều hành VINFAST, cho hay: "Khi bạn nói chuyện với người dân ở đây, rất nhiều người đã cổ vũ khi VINFAST quyết định làm một chiếc xe cho họ. Điều đó lớn hơn Vingroup, lớn hơn chúng tôi - mà dành cho tất cả mọi người."

Vingroup đã khởi công dự án VINFAST vào ngày 2/9/2017 - ngày quốc khánh Việt Nam. "Có một câu nói rằng, mỗi quốc gia đều cần năm điều: quốc kỳ, quốc ca, quân đội, một hãng hàng không và một hãng xe hơi", Robin Zhu, chuyên gia phân tích lĩnh vực ô tô châu Á tại Bernstein, cho hay.

Các nước khác trong khu vực sẽ theo dõi bước đi của Vingroup. Bao gồm Thái Lan, nước có nền công nghiệp ô tô lớn nhất Đông Nam Á, sản xuất gần 2 triệu xe mỗi năm và có khả năng sản xuất thêm hơn 1 triệu nữa. Tuy nhiên, các nhà sản xuất ở đây - do Toyota, Isuzu, và Honda dẫn đầu - đều là người nước ngoài, và khoảng một nửa sản lượng là dành cho xuất khẩu.

Việt Nam có một nhà sản xuất ô tô, xe tải và xe buýt lớn là Công ty ô tô Trường Hải (THACO), nhưng lại sản xuất xe cho các thương hiệu nước ngoài.

Nguồn số liệu: LMC Automotive. Đồ hoạ: FT. Việt hoá: Trần Đức.

Bà Lê Thị Thu Thủy của Vingroup cho biết: Giai đoạn đầu của dự án sẽ tiêu tốn 1,5 tỷ USD trong tổng mức đầu tư lên tới 3-3,5 tỷ USD. VINFAST dự kiến lắp đặt công suất sản xuất ban đầu là 300.000 xe máy điện và 250.000 xe ô tô mỗi năm. Nhưng các lãnh đạo của Vingroup đã từng tuyên bố một mức cao hơn, khoảng 1 triệu xe máy điện và 500.000 xe ô tô mỗi năm vào năm 2025 - một con số đầy tham vọng đối với một thị trường có quy mô còn khiêm tốn như Việt Nam.

Ông Titikorn Lertsirirungsun, Giám đốc khu vực ASEAN của LMC Automotive, nói: "Tôi cho rằng họ sẽ phải sản xuất cho cả một thương hiệu khác để duy trì công suất trên."

Vingroup phá tan những hoài nghi về triển vọng xây dựng một thương hiệu xe hơi nội địa bằng cách tuyên bố dự án VINFAST được đảm bảo cả về quản trị lẫn chuyên môn từ những tên tuổi hàng đầu trong ngành.

Ngoài ông DeLuca, VINFAST cũng tuyển dụng cựu Giám đốc điều hành của Bosch Việt Nam - nhà cung ứng phụ tùng khổng lồ của Đức, và một người đứng đầu bộ phận sản xuất của Holden - thương hiệu của General Motors nay đã ngừng sản xuất ở Úc.

BMW, nhà sản xuất ô tô của Đức, đang chuyển giao bản quyền sở hữu trí tuệ về dây chuyền sản xuất và động cơ cho VINFAST. Còn Công ty Magna Steyr của Áo làm nhà tư vấn về công nghệ xe.

Vingroup ủy quyền thiết kế các bản phác họa hai mẫu xe cho bốn nhà thiết kế hàng đầu và công ty Pininfarina của Ý được lựa chọn để phát triển kiểu dáng. Công ty này cho biết họ sẽ tung ra hai mẫu xe trong Quý III/2019.

Vingroup không tiết lộ về giá cả, nhưng bà Thủy nói rằng các mẫu xe của Vingroup sẽ có "giá phải chăng cho người Việt Nam". Bà nói: "Chúng tôi sản xuất xe hơi cho thị trường đại chúng, vì vậy giá cả sẽ cạnh tranh."

Nguồn tham khảo: Financial Times, Carscoops