Đó là câu hỏi từ một độc giả của Trí Thức Trẻ. Anh mới chia tay xe máy và chuyển sang dùng ô tô hơn một năm qua. Mùa hè năm nay tới sớm hơn, gay gắt hơn và khi nhìn qua cửa kính ô tô mỗi ngày đi làm và về nhà, anh lại thấy chán ngán cảnh các làn đường chỉ có ô tô và xe máy phải đan xen vào những kẽ hở. 

Tâm sự cũng từ đây bắt đầu...

Tâm thư ngày nắng nóng 40 độ: Ô tô ơi hãy trả lại làn đường cho xe máy - Ảnh 1.

Cuối tháng Năm, Hà Nội vẫn đều đặn những ngày 36-37 oC. Người dẫn chương trình Dự báo thời tiết thường nói, đó mới chỉ là nhiệt độ đo được trong lều khí tượng. Nhiệt độ thực tế ngoài trời phải cộng thêm từ 5 đến 10 độ nữa. Và có lẽ, không ai hiểu rõ cái nóng hầm hập ấy bằng những người đi xe máy lao ra đường vào những ngày hè.

Tôi từng nghe Jammy kể chuyện: "Chiếc xe máy có lẽ là người bạn thân của người dân Việt Nam, thứ mà người dân Việt Nam nắm tay nhiều hơn cả nắm tay người yêu hay người thân của mình nữa". Đúng quá đi chứ, ở Việt Nam ai mà chẳng từng kinh qua xe đạp xe máy rồi mới lên đời ô tô. Ấy thế mà những ngày gần đây, nhìn cảnh tượng nhiều chiếc ô tô bon chen chiếm làn đường của xe máy thật đáng buồn!

Tôi tự hỏi tại sao họ lại có thể làm như vậy? Đã khi nào ngồi trong xe hơi, nhìn ra bên ngoài cửa kính nóng bỏng, họ nhớ lại chính mình ngày xưa từng đi xe máy? Phải chăng họ đã đi ô tô quá lâu và quên mất cảm giác điều khiển chiếc xe máy kia rồi?

Tôi chỉ mới cầm vô lăng cách đây hơn một năm nên cảm giác cầm ghi đông tôi vẫn còn nhớ rất rõ. Nơi tôi ở là một huyện ngoại thành, cách xa cơ quan ở trung tâm thành phố 25 km. Mỗi ngày đi làm, tôi phải mất một tiếng chạy xe mới đến được cơ quan. Quãng đường tôi đi có một con phố ngày nào cũng ùn tắc, có 5 giao lộ đèn xanh đèn đỏ thường xuyên xảy ra xung đột giao thông. Tôi không chỉ nhớ số lượng cột đèn mà còn biết rõ mỗi pha đèn đỏ ở từng cột đèn kéo dài bao lâu. Bởi vào mùa hè, đó là quãng thời gian cực hình đối với những người như tôi lúc bấy giờ, những người đi xe máy.

Bất kể con đường nào ở thủ đô dù 2, 3, 4 thậm chí 5 làn đường hễ cứ đến gần đèn xanh đèn đỏ tình trạng ô tô lấn làn xe máy lại thường xuyên xảy ra. Tất nhiên, đó là tình trạng chung của cả xe máy và các phương tiện khác chứ không chỉ riêng ô tô. Nhưng những người đi ô tô là những người am hiểu luật giao thông hơn và có thể cũng ít áp lực hơn khi lưu thông trên đường. Nhóm người này không những cần phải đi đúng luật mà còn cần đề cao văn hóa giao thông.

Tâm thư ngày nắng nóng 40 độ: Ô tô ơi hãy trả lại làn đường cho xe máy - Ảnh 2.

Tôi vẫn thầm cảm ơn những ngày đi xe máy nắng gắt chói chang, để bỗng một hôm được ngồi trong ô tô, ngó ra thấy thế giới bên trong và bên ngoài sao mà khác biệt đến thế.

Chiều thứ Sáu hôm qua là một ngày như vậy, đường đông và trời chưa tắt nắng. Mọi người vội vã trở về sau một tuần học tập và làm việc cùng với cái nóng oi ả. Tất cả đều chung một trạng thái mệt mỏi, dường như chẳng ai muốn đi chơi chỉ muốn mau chóng về nhà.

Dừng chờ đèn đỏ trên đường Võ Chí Công, con đường hiện đại bậc nhất thủ đô với 5 làn xe chạy (3 làn ô tô và 2 làn xe máy), tôi chỉ biết lắc đầu ngán ngẩm. Càng đến gần đèn xanh đèn đỏ, phần đường dành cho xe máy càng bị thu hẹp. Có những lúc ô tô chiếm cả 5 làn đường, khiến xe máy phải luồn lách hoặc phải leo lên vỉa hè tạo thành làn đường thứ 6 bất đắc dĩ.

Nhìn qua gương chiếu hậu tôi thấy nào là xe con, xe tải, thậm chí cả xe khách rủ nhau lấn sang làn đường của xe máy để lao lên. Có những chiếc xe đã đi sai còn liên tục nháy đèn và bóp còi cảnh báo để các phương tiện khác nhường đường. Qua được giao lộ, chúng lại trở về làn đường của ô tô, tạt đầu các xe khác đang đi đúng làn.

Ô tô lấn làn xe máy trên đường Võ Chí Công, Hà Nội. Video: Việt Đức.

Đó là một kiểu lái xe ích kỷ, nhanh được cho mình nhưng cản trở rất nhiều người khác. Liên lụy nặng nề nhất là những người đi xe máy bị chèn ép, những người đang phải phơi mình dưới nắng nóng hơn 40 oC.

Dù cầm lái vô cùng căng thẳng nhưng các bác tài nên nhớ mình đang ngồi trong ô tô, nắng không tới đầu (thực ra là có nhưng có đủ tấm che nắng rồi!), điều hòa mát mẻ, nghe nhạc sướng tai... Còn những người đi xe máy ngoài kia dù họ có đội mũ bảo hiểm, đeo khẩu trang, mặc áo chống nắng nhưng mắt vẫn quáng gà và mồ hôi vẫn ướt đẫm áo.

Trong một sự việc, lỗi không bao giờ xuất phát từ một phía. Trên thực tế, cũng có nhiều người điều khiển xe máy không đúng luật. Nhưng chủ động nhường luôn là một nét đẹp cần đề cao trong giao thông. 

Bởi trong số họ, nhiều người là thanh niên có sức khỏe nhưng cũng không ít người già, trẻ em và phụ nữ. Lái xe ô tô chính vì thế nên chăng thong thả hơn một chút, đi đúng phần đường, làn đường dành cho ô tô, trả lại làn đường dành cho xe máy, xe đạp và ưu tiên người đi bộ. Cũng từ đó, mọi người mới cảm thấy bớt nóng bức, bớt ngột ngạt hơn trong mùa hè. Đường là của chung và văn hoá giao thông là của tất cả mọi người.

*Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả