Theo cam kết của Hiệp định thương mại tự do ASEAN (ATIGA), xe có tỷ lệ nội địa hóa trong khối từ 40% trở lên sẽ được hưởng mức thuế nhập khẩu 0% từ năm 2018. Nói cách khác, thuế nhập khẩu ô tô sản xuất tại Thái Lan, Indonesia hay Malaysia ở Việt Nam sẽ là 0%.

Điều này khiến không ít người Việt Nam vui mừng và chờ sang năm 2018 để mua xe giá rẻ. Tuy nhiên, Nghị định số 116/2017/NĐ-CP, quy định về điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô, đã được Thủ Tướng Chính phủ ký ban hành ngày 17/10/2017 và có hiệu lực ngay lập tức sẽ khiến xe nhập khẩu khó tràn vào Việt Nam như kỳ vọng của nhiều người.

Theo Nghị định số 116/2017/NĐ-CP, doanh nghiệp thành lập theo quy định của pháp luật được cấp giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô khi đáp ứng các điều kiện sau:

1. Có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc do doanh nghiệp ký hợp đồng thuê, hoặc thuộc hệ thống đại lý ủy quyền của doanh nghiệp đáp ứng quy định tại Nghị định này.

2. Có văn bản xác nhận hoặc tài liệu chứng minh doanh nghiệp được quyền thay mặt doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài thực hiện lệnh triệu hồi ô tô nhập khẩu tại Việt Nam.

Không dừng ở đó, các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô cần có giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô do Cục Đăng kiểm Việt Nam thuộc Bộ Giao thông vận tải cấp.

Chưa hết, Nghị định còn quy định trách nhiệm bảo hành, bảo dưỡng ô tô của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và doanh nghiệp nhập khẩu ô tô. Theo đó, đối với ô tô chưa qua sử dụng, thời hạn bảo hành tối thiểu là 3 năm hoặc 100.000 km đối với ô tô con; tối thiếu 2 năm hoặc 50.000 km đối với ô tô khách và tối thiểu 1 năm hoặc 30.000 km với các loại ô tô còn lại, tùy theo điều kiện nào đến trước.

Đối với ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu, thời hạn bảo hành tối thiểu 2 năm hoặc 50.000 km đối với ô tô con, tối thiểu 1 năm hoặc 20.000 km đối với các loại ô tô còn lại, tùy theo điều kiện nào đến trước.

Tiếp đến, Nghị định quy định trách nhiệm đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với ô tô nhập khẩu. Đối với ô tô chưa qua sử dụng nhập khẩu, khi tiến hành kiểm tra, thử nghiệm, doanh nghiệp nhập khẩu ô tô phải cung cấp cho cơ quan quản lý chất lượng các giấy tờ sau:

- Bản sao giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài.

- Bản chính phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài cấp cho từng ô tô.

- Tài liệu về kết quả đánh giá điều kiện đảm bảo chất lượng của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài đối với nhà máy sản xuất ra kiểu loại ô tô nhập khẩu còn hiệu lực được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài.

Ô tô chưa qua sử dụng nhập khẩu phải được cơ quan quản lý chất lượng kiểm tra theo quy định đối với từng lô xe nhập khẩu. Mẫu ô tô đại diện cho từng kiểu loại ô tô trong lô xe nhập khẩu phải được kiểm tra, thử nghiệm về khí thải và chất lượng an toàn kỹ thuật theo quy định.

Trong khi đó, ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu phải là ô tô đã đăng ký lưu hành tại các quốc gia có tiêu chuẩn khí thải tương đương hoặc cao hơn tiêu chuẩn khí thải hiện hành của Việt Nam. Ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu phải được kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với từng xe theo quy định.

Khi tiến hành thủ tục kiểm tra, doanh nghiệp nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng phải cung cấp cho cơ quan quản lý chất lượng giấy chứng nhận đăng ký lưu hành còn hiệu lực cho đến trước khi xuất khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài hoặc các giấy tờ có giá trị pháp lý tương đương.

Có thể nói, những quy định trên trong Nghị định số 116/2017/NĐ-CP sẽ "làm khó" nhiều doanh nghiệp kinh doanh ô tô nhập khẩu. Điều này sẽ khiến ô tô nhập khẩu cả mới lẫn cũ khó về Việt Nam hơn trong thời gian tới.