Sự xuất hiện của những thương hiệu như VinFast và những nỗ lực nghiên cứu của nhiều thương hiệu khác đã mang đến những mẫu xe điện giá phải chăng hơn. Tuy nhiên, không thể phủ nhận mức giá trung bình toàn phân khúc vẫn cao hơn xe xăng. Đáng kinh ngạc là, mọi người sẵn sàng chấp nhận mức giá đó.
Dễ dàng nhận thấy xe điện đang ngày càng phổ biến. Năm 2023, ở Mỹ tiêu thụ 1,2 triệu chiếc. Sang đến quý 3 năm nay, thị trường Mỹ ghi nhận mức kỷ lục mới khi các nhà sản xuất ô tô đã bán được khoảng 346.309 xe điện, tăng 5% so với quý 2 và tăng 7,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, xe điện chiếm 8,9% tổng doanh số bán ô tô - mức cao nhất từ trước đến nay, theo công ty nghiên cứu thị trường và giao dịch ô tô Cox Automotive.
Không chỉ ở Mỹ, báo cáo của VinFast - thương hiệu chỉ sản xuất xe điện - cho thấy trong tháng 9/2024, hãng đã bàn giao 9.300 xe, nhiều hơn cả Toyota với 7.143 xe (gồm cả Lexus).
Về cơ bản, giá trung bình xe điện vẫn đang cao hơn xe xăng. Theo Kelley Blue Book, giá trung bình phải trả cho một chiếc xe điện mới cao hơn 16% so với mức trung bình chung của thị trường, song khoảng cách này đang dần thu hẹp lại nhờ lượng sản xuất ngày càng dồi dào cũng như sự xuất hiện của hàng loạt mẫu xe nhỏ giá rẻ. Điển hình là phân khúc ô tô mini với những cái tên như VinFast VF 3.
Ngay cả trong trường hợp xe điện đắt hơn, báo cáo gần đây từ công ty tư vấn GBK Collective cho thấy, những người mua xe điện tiềm năng sẵn sàng trả thêm tới 7.650 USD cho một chiếc xe điện so với một chiếc xe chạy bằng xăng, còn những người sở hữu xe điện hiện tại sẽ chi thêm tới 10.000 USD. Dự đoán 54% những người còn đang hoài nghi trong thời điểm hiện tại sẽ cân nhắc mua xe điện trong vòng 3-5 năm tới.
Câu trả lời khá đơn giản: Chủ sở hữu xe điện có thể tiết kiệm nhiều hơn về tổng chi phí sở hữu, ngay cả khi họ phải trả nhiều tiền hơn ngay từ đầu.
Tổng chi phí sở hữu xe điện thấp hơn xe xăng
Mặc dù giá niêm yết của một chiếc ô tô chạy bằng xăng trung bình thường thấp hơn so với một chiếc xe điện, nhưng về lâu dài, chi phí nuôi xe mới là yếu tố giúp chủ sở hữu xe điện tiết kiệm chi phí.
"Chi phí nuôi xe là một trong những yếu tố quan trọng nhất khi nói đến loại xe mà người tiêu dùng sẽ mua. Nhìn chung, xe điện có chi phí nuôi xe thấp hơn so với những chiếc xe xăng phổ biến", Nick Nigro, người sáng lập công ty tư vấn Atlas Public Policy, cho biết.
Ông cho biết đó là vì xe điện hiệu quả hơn và rẻ hơn để bảo dưỡng nhờ ít bộ phận chuyển động hơn. Xe điện cũng không cần thay dầu và tốn ít nhiên liệu hơn so với xe chạy bằng xăng.
Điều này đúng dù là người dùng ở Mỹ và Việt Nam. Ở Mỹ, nghiên cứu của Atlas Public Policy cho thấy, sau bảy năm, tổng chi phí sở hữu một chiếc Chevrolet Bolt EUV chạy điện thấp hơn 10.500 USD so với chiếc Toyota Corolla LE chạy bằng xăng, mặc dù giá niêm yết của hai chiếc xe nhỏ gọn này tương đương nhau (khoảng 22.000 USD). Sự chênh lệch đó bao gồm thuế và phí, bảo hiểm, nhiên liệu, bảo dưỡng và sửa chữa, tín dụng thuế và giá trị bán lại dự kiến.
Nhiều người chạy xe VinFast chia sẻ chi phí nuôi xe dễ chịu.
Trong khi đó, anh Đỗ Văn Bốn, đang làm tài xế xe công nghệ ở Hà Nội, tiết lộ: "Trước đây, chạy xe taxi truyền thống, trung bình tôi mất khoảng 300.000 đồng, có những ngày mất tới 400.000-500.000 tiền xăng dầu. Bây giờ, chuyển sang xe điện, chạy cả ngày với VinFast VF 5 Plus chỉ mất khoảng 130.000-140.000 đồng, thậm chí ít hơn. Chỉ riêng điều này xe điện đã tiết kiệm hơn hẳn xe xăng".
Anh Lương Văn Tứ, một trong số những khách hàng cá nhân mua VF 5 Plus để chạy dịch vụ tại TP.HCM, cũng cho biết điều tương tự: "Mình từng chạy thử cả xe xăng, xe hybrid và xe điện trong tầm giá khoảng 600 triệu đồng đổ lại. Với xe điện, mình chọn VinFast VF e34 để lái thử. Sau khoảng 20 km cầm lái chiếc xe điện của VinFast, mình khá bất ngờ khi bên cho lái thử thông báo với mình rằng chỉ hết khoảng 10.000 đồng tiền điện. Khi đó, mình biết xe điện mới là lựa chọn kinh tế nhất để làm dịch vụ nên quyết định lấy chiếc VF 5 Plus vì phù hợp ngân sách khoảng 500 triệu đồng".
Ngày càng nhiều mẫu xe điện phải chăng và nhiều ưu đãi hấp dẫn
Một yếu tố khác giúp xe điện ngày càng trở nên hấp dẫn là cuộc đua tạo ra những mẫu xe giá phải chăng. Từ cấp nhà nước đến cấp độ doanh nghiệp, nhiều tên tuổi đang bày tỏ theo đuổi con đường này. Chẳng hạn, Mexico đã tuyên bố nước này đang chế tạo một loạt xe điện nhỏ, giá rẻ và đã có một số nguyên mẫu.
Các nhà sản xuất ô tô châu Âu vốn nổi tiếng với xe sang nay cũng đang chuẩn bị tung ra những mẫu xe giá phải chăng. Theo báo giới châu Âu, Stellantis NV, Renault SA và Volkswagen AG có kế hoạch giới thiệu những mẫu xe điện giá rẻ mới nhất của họ tại triển lãm ô tô Paris sắp diễn ra.
Các sự kiện lái thử của VinFast thu hút sự chú ý của đông đảo người dùng. Ảnh: VinFast
Ở Việt Nam, đại diện tiêu biểu là VinFast đã gần như rải đủ các phân khúc SUV điện ở Việt Nam với đội quân VF 3, VF 5, VF e34, VF 6, VF 7, VF 8 và VF 9.
Mẫu VinFast VF 5 đã ra mắt từ tháng 1-2022 tại triển lãm CES ở Mỹ. Nhờ sở hữu mức giá dễ tiếp cận, VF 5 là một trong những chủ lực doanh số của VinFast. Tháng 8/2024, những chiếc VinFast VF 3 đầu tiên chính thức được bàn giao tới khách hàng với giá chỉ từ 240 triệu đồng (những người mua sớm giá chỉ 235 triệu đồng). VinFast VF 6, VF 7 sở hữu những công nghệ vượt tầm phân khúc, trong khi VF 8, VF 9 hướng tới phục vụ gia đình hoặc những doanh nhân cần một chiếc thoải mái để di chuyển.
Không dừng lại ở đó, ưu đãi lớn từ Chính phủ cũng như các chương trình kích cầu từ hãng được phủ sóng với mật độ dày đặc càng khiến xe điện trở nên hấp dẫn. Với những người mua xe VinFast, đó là chương trình được hưởng miễn phí sạc pin, gửi xe, tặng tiền vào tài khoản VinClub có thể quy đổi thành mặt…
"Nuôi cả hai chiếc VF 7 mà nhàn tênh. Có chính sách miễn phí sạc nên xe giờ cứ như chỉ cần chạy bằng mỗi nước rửa kính. Cả hai chiếc xe mình đều mua kèm pin nên hàng tháng chẳng tốn thêm đồng nào”, Trần Thái Long (Vũng Tàu) ví von vui về chi phí sử dụng VF 7.
Xe điện có nhiều lợi ích gia tăng
Lợi ích môi trường là điều được nhắc đến nhiều nhất khi nói về xe điện. Tuy nhiên, một số người có thể cảm thấy còn mơ hồ, khi cảm thấy lợi ích này nằm ở đâu đó trong "thì tương lai" và không thuộc về họ.
Tuy nhiên, Na Uy đã biến điều này không còn là lợi ích nằm trong các hồ sơ nghiên cứu. Theo báo cáo mới nhất từ hội đồng thông tin đường bộ Na Uy (OFV), tính đến tháng 9, số xe điện nhiều hơn xe xăng lưu thông trên đường phố. Chất lượng môi trường ở quốc gia nổi tiếng về dầu mỏ và khí đốt này cũng được cải thiện rõ rệt. Báo cáo chỉ số hoạt động môi trường (Environmental Performance Index) cho thấy, năm 2022, Na Uy đứng thứ 20 trên bảng xếp hạng thì đến năm 2024 đã nhảy lên vị trí thứ 5.
Sử dụng xe điện mang đến cảm giác dễ chịu hơn khi không bị ám mùi xăng. Ảnh: VinFast
Nhiều người cho rằng môi trường là vấn đề vĩ mô, song thực tế lợi ích này cũng có biểu hiện rất "sát sườn" là việc không có mùi xăng xe giúp người sử dụng cảm thấy thoải mái hơn khi ngồi trên xe điện.
"Nhiều khách tâm sự với tôi, trước đây ngồi xe taxi truyền thống, đi được một đoạn là say. Nhưng lên xe điện đi từ đầu chặng đến cuối chặng, xuống xe vẫn rất tỉnh táo. Xe đã thân thiện, con người càng thân thiện. Họ rất vui khi được phục vụ bởi những tài xế vui vẻ, hóm hỉnh, thân thiện. Một số khách còn khẳng định từ giờ trở đi sẽ chỉ đi xe điện, không đi xe xăng nữa", anh Bốn, tiết lộ một trong những câu chuyện khiến anh nhớ nhất khi làm tài xế xe công nghệ.
