900 tấn pin lithium bốc hơi trong biển lửa: Tìm ra điểm chí mạng của xe điện, khó "vươn vòi" toàn cầu?

Vào ngày 17/2/2024, Pháp hứng chịu một trận hỏa hoạn khổng lồ: Cháy kho lưu trữ chứa 900 tấn pin lithium-ion đang chờ tái chế, thuộc sở hữu của công ty tái chế Société Nouvelle d'Affinage des Métaux (SNAM), ở thị trấn Viviez thuộc quận Aveyron, miền nam nước Pháp, tờ Le Monde thông tin ngày 18/2.

Truyền thông Pháp đưa tin khói dày đặc bao trùm khu vực Viviez. Le Monde cho biết, gần 100 lính cứu hỏa vật lộn hàng giờ đồng hồ mới kiểm soát được ngọn lửa. Tuy nhiên, 900 tấn pin lithium-ion vẫn âm ỉ cháy. 

Mặt trái của pin lithium

Trận hỏa hoạn độc hại này đã nêu bật những lo ngại về tính dễ cháy của pin lithium. Chính tính chất dễ cháy này của nó đã cản trở sự mở rộng toàn cầu của lĩnh vực xe điện, Bloomberg bình luận trong một bài báo ngày 19/2.

Pin lithium rất quan trọng trong các thiết bị điện từ điện thoại đến ô tô điện nhưng chúng lại chứa các vật liệu dễ cháy, kết hợp với năng lượng mà chúng lưu trữ, có thể khiến chúng dễ bắt lửa khi tiếp xúc với nhiệt – một mối nguy hiểm tiềm tàng do các vật liệu độc hại mà quá trình đốt cháy của chúng có thể phát ra, France24 thông tin.

Theo Reuters, pin lithium có thể phát thải ra cadmium trong bầu không khí qua khói. Cadmium rất độc và nguy hiểm cho môi sinh và con người, dù rằng độc tính của nó không gây tác động ngay lập tức cho con người, mà tác động âm ỉ và lâu dài.

Vụ hỏa hoạn ở Pháp một lần nữa đặt ra câu hỏi xung quanh việc sử dụng và an toàn liên quan đến pin lithium, Dailymail cho hay.

Jean-Louis Denoit, thị trưởng Viviez, gọi vụ cháy là 'gây sốc' và nói với hãng tin BFMTV của Pháp rằng: "Thực sự có lý do để đặt câu hỏi về chức năng của xe điện và pin lithium".

Trong báo cáo tháng 10/2023, Nhóm tư vấn rủi ro (ARC) của Allianz Commercial (thuộc Tập đoàn Allianz của Đức, dịch vụ tài chính đứng thứ hai trên thế giới) đã gọi một số rủi ro tiềm ẩn do pin lithium-ion (Li-ion) gây ra là rủi ro mới nổi.

Khi kết nối toàn cầu, sự phát triển công nghệ và nhu cầu của người tiêu dùng tăng lên, khối lượng và chủng loại hàng hóa được vận chuyển bởi ngành vận tải và hậu cần cũng tăng theo. Pin lithium-ion và các sản phẩm chứa chúng – bao gồm máy tính, điện thoại di động, xe tay ga, vape và xe cộ... – đã có mức sử dụng tăng nhanh trong những năm gần đây. 

Những loại pin như vậy và các sản phẩm sử dụng chúng cần phải được di chuyển, lưu trữ và xử lý. Song song với nhu cầu ngày càng tăng này là sự gia tăng các vụ cháy liên quan.

Riêng ở Mỹ, theo báo cáo do Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Mỹ công bố, từ năm 2021 đến tháng 11 năm 2022, riêng ở Mỹ đã xảy ra 208 vụ cháy nổ từ pin lithium-ion. 

Con số này tăng lên đáng kể trong năm 2023, Sở cứu hỏa thành phố New York năm 2024 cho biết, sở đã ứng phó với 268 vụ cháy pin lithium như vậy, khiến tổng 150 người bị thương và 18 người thiệt mạng.

Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Mỹ cho hay, ngày càng có nhiều vụ cháy pin lithium-ion xảy ra trên khắp nước Mỹ và tiếp tục gia tăng khi số lượng thiết bị chạy bằng pin tung ra thị trường tiêu dùng nhằm tìm kiếm năng lượng sạch tăng theo.

"Nguy cơ hỏa hoạn từ các thiết bị này xảy ra khi hệ thống cơ điện vốn ổn định bình thường bị mất ổn định và pin bị hỏng, sử dụng, bảo quản hoặc sạc không đúng cách” - Tiến sĩ Lori Moore-Merrell - Giám đốc Sở Cứu hỏa Mỹ giải thích.

Vụ hỏa hoạn xảy ra trong bối cảnh các đề xuất ở Anh nhằm xây dựng một trong những địa điểm lưu trữ pin lớn nhất châu Âu ở Buckinghamshire đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt.

Vào tháng 1 năm 2023, một đám cháy lớn bùng phát tại một nhà kho ở Normandy, miền nam nước Pháp, nơi lưu trữ linh kiện ô tô và hàng nghìn cục pin lithium. Ngọn lửa sau đó đã được kiểm soát và may mắn không gây ra bất kỳ thương vong nào. 

Tham khảo: Bloomberg, Reuters, Firerescue1