Xe điện thay thế xe xăng: Xu hướng tất yếu cho hệ sinh thái còn thiếu

Hầu hết chuyên gia trong ngành đều đồng tình rằng, "xanh hoá" phương tiện giao thông đang bùng nổ trên toàn thế giới và là hướng đi chủ đạo của tương lai. Nhiều quốc gia trên thế giới đã nhanh chóng đi đầu xu hướng này như Đức, Na Uy, Anh, Pháp, Hà Lan, Ấn Độ và Trung Quốc với nhiều chính sách cho xe điện phát triển, rõ ràng nhất là lộ trình cấm xe sử dụng động cơ đốt trong bằng nhiên liệu hóa thạch.

Na Uy và Trung Quốc thậm chí còn có một số chính sách khác biệt. Tại Na Uy, khách hàng mua xe điện sẽ được hưởng những ưu đãi, như miễn thuế giá trị gia tăng, đồng thời Na Uy áp dụng chính sách đánh thuế dựa trên lượng khí thải CO2 và NOx ra môi trường.

Đối với Trung Quốc, quốc gia này đưa ra hệ thống quản lý kép, thưởng hoặc phạt các nhà sản xuất dựa trên mức tiêu thụ nhiên liệu và phạm vi hoạt động của phương tiện thân thiện với môi trường. Ví dụ, quốc gia này sẽ tính 2-6 điểm đối với xe thuần điện (BEV), và 2 điểm đối với xe lai sạc điện. Nếu tỷ lệ sản xuất xe sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường cao hơn xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch, hãng xe đó được thưởng vì có số điểm dương. Và nếu âm, đồng nghĩa phải đóng tiền phạt.

Còn tại Việt Nam, xe xăng truyền thống vẫn chiếm thế thượng phong. Theo thống kê, hiện trong nước có hơn 50 triệu xe máy đang lưu hành. Tính riêng Hà Nội có gần 6 triệu xe máy, so với khoảng 8 triệu dân.

Điều này đang đẩy ô nhiễm không khí lên ngưỡng báo động trong suốt thời gian qua. Chính vì thế, "xanh hóa" xe hai bánh là con đường ngắn và khả thi nhất để cải thiện tình trạng này. Song, con đường của xe máy điện tại Việt Nam không hề "trải hoa hồng".

Xe máy điện du nhập vào Việt Nam cách đây hơn 10 năm. Loại xe từng có thời phổ biến nhờ vào thiết kế gọn nhẹ, giá bán dễ chịu, chi phí sử dụng rẻ và không quy định về độ tuổi sử dụng (đối với xe đạp điện). Với số tiền trên 12 triệu đồng, người dùng có thể dễ dàng chọn cho mình một chiếc xe máy điện hoặc xe đạp điện để sử dụng hàng ngày.

Chỉ cần gõ từ khóa "xe đạp điện" hay "xe máy điện", sẽ đưa ra hàng chục hay hàng trăm triệu kết quả, và top kết quả đều là những cửa hàng kinh doanh xe đạp điện, xe máy điện tại Việt Nam. Thương hiệu cho đến mẫu mã nhiều vô kể, một cửa hàng có thể kinh doanh tới gần 50 thương hiệu và hàng trăm mẫu mã các loại, nhưng phần lớn đều không có nguồn gốc rõ ràng, một số thương hiệu ngoại gây hiểu nhầm đến từ Nhật Bản, nhưng thực chất vẫn xuất xứ từ Trung Quốc.

Nhiều người dùng vô tư mua những chiếc xe này về sử dụng vì giá bán ban đầu rẻ, và tưởng rằng đã tiết kiệm được một khoản tiền nhất định. Nhưng thực chất không phải vậy, vì xe đạp điện, xe máy điện Trung Quốc hoặc không có xuất xứ rõ ràng thường có chất lượng rất thấp.

Minh Hải, một nhân viên văn phòng từng sử dụng xe máy điện Trung Quốc thời còn là học sinh. Anh cho biết sau một năm sử dụng, xe xuống cấp rõ rệt như tăng tốc chậm, nguồn điện chập chờn, dung lượng pin giảm, hỏng hóc, khi đi sửa chữa hoặc thay bộ pin rất tốn kém.

"Bộ pin của xe máy điện rất đắt đỏ, chiếm khoảng 25-30% giá trị xe, khi thay rất tốn kém", Minh Hải nói. "Sau 2 năm sử dụng, tôi đã bán rẻ lại với giá thanh lý".

Nhiều doanh nghiệp mua bán xe máy điện tại Việt Nam kinh doanh theo hình thức "mua đứt bán đoạn", không phát triển mạnh chuỗi cửa hàng/xưởng dịch vụ rộng khắp cả nước, gây bất tiện trong việc hỗ trợ bảo hành và bảo dưỡng xe cho khách hàng, khó đảm bảo được sự an toàn về lâu dài cho chiếc xe và người sử dụng. Những doanh nghiệp này cũng không đưa ra chính sách thu hồi pin, dù lõi pin là chất vô cùng độc hại.

"Khoảng hơn một năm sau khi bán xe, đại lý nơi tôi mua xe cũng đã đóng cửa không rõ lý do", Minh Hải cho hay.

Những nhược điểm kể trên dần hình thành tâm lý thờ ơ của người tiêu dùng Việt với xe máy điện.

Nhưng hơn 1 năm trở lại đây, mọi chuyện đã dần đổi khác. Quyết tâm nhất trong việc thay đổi đó phải kể tới VinFast. Mẫu xe máy điện Klara được kênh truyền hình CNN bình chọn là biểu tượng giao thông xanh của Hà Nội, trong chương trình "Iconic Hanoi". Theo CNN, với xe điện VinFast, cả chính quyền và người dân đều đang hy vọng tạo ra một biểu tượng mới cho thành phố, và xa hơn là một phương tiện xanh cho cả Việt Nam.

VinFast chọn con đường phát triển vững chắc và lâu dài tại Việt Nam, nhờ dải sản phẩm chất lượng và hệ sinh thái hỗ trợ đầy đủ.’

Ba sản phẩm Klara S, Impes và Ludo của hãng đều sử dụng động cơ Bosch và pin của LG Chem với độ bền cao, có thể chống bụi và nước tiêu chuẩn cao nhất. Trước khi đưa ra thị trường một mẫu xe mới, VinFast đều thực hiện các bài thử và kiểm tra nghiêm ngặt. Ví dụ như cặp đôi Impes và Ludo đã trải qua bài thử vặn xoắn diễn ra trong 100 giờ liên tục, kiểm tra 1.000.000 chu kỳ đối với khung xe và thử nghiệm 3 lần chạy bền 30.000 km, chạy đường gồ ghề 1.000 km đối với xe hoàn chỉnh.

Song song với phát triển sản phẩm, hãng xe Việt cũng đang đi đầu về hệ sinh thái hỗ trợ. Theo đó các dòng xe máy điện thế hệ mới của VinFast gồm Klara S, Impes, Ludo được áp dụng mức giá bán không kèm pin. Thay vào đó, người dùng sẽ được thuê pin để sử dụng trong suốt vòng đời sản phẩm, với chi phí đặt cọc ban đầu là 1.200.000 đồng/pin. Riêng với Klara S, nếu khách hàng thuê 2 pin để tăng hiệu suất sử dụng, chi phí đặt cọc sẽ là 2.400.000 đồng.

Hàng tháng, khách hàng sẽ đóng cho VinFast một khoản phí thuê bao pin tương ứng là 220.000 đồng nếu sử dụng 1 pin, và 350.000 đồng nếu dùng 2 pin (với Klara S). Bù lại, người dùng không chỉ được giảm chi phí mua xe ban đầu, mà còn không phải chịu rủi ro trong quá trình sử dụng. Nếu pin bị hư hỏng, xuống cấp, VinFast sẽ chịu trách nhiệm xử lý và thay pin khác cho khách hàng.

Trong quá trình vận hành xe, người dùng có thể tự sạc pin tại nhà với bộ sạc rời do VinFast cung cấp với mức giá 1.100.000 đồng. Ngoài ra, khách hàng cũng có thể đổi pin tại hệ thống các trạm đổi đã được VinFast thiết lập trên toàn quốc. Chi phí đổi pin được VinFast cho biết là thấp hơn so với chi phí đổ xăng cho cùng một quãng đường, sẽ được hãng công bố trong thời gian tới. Hiện tại, người dùng xe máy điện VinFast đang được đổi pin hoàn toàn miễn phí.

Với những nỗ lực đã thực hiện, cùng với sự nhận thức về môi trường của người dân ngày một tăng cao, VinFast đứng trước cơ hội dẫn đầu về thị phần xe máy điện tại Việt Nam. Điều còn thiếu duy nhất là sự hỗ trợ của chính phủ để loại phương tiện tương lai có thể phủ rộng trên dải đất hình chữ S.