Đã mười lăm năm nay Kim Junsock hàng ngày di chuyển 30 km từ căn nhà ngoại ô Bình Nhưỡng đến công sở tại trung tâm thành phố trên những chiếc xe bus được sản xuất từ năm 60 của thế kỷ trước.

Sáng nào cán bộ hành chính cấp quận này cũng phải dậy từ 5h đi bộ 3km ra bến và chen lấn xô đẩy để có một chỗ đứng bên trong xe, thậm chí là bằng một chân trên quãng đường kéo dài đến gần 2 tiếng tiếng đồng hồ. Bốn năm nay anh không bao giờ tìm được chỗ ngồi trên xe.

Gặng hỏi mãi người đàn ông 37 tuổi với chia sẻ rằng mỗi ngày anh phải đứng trên phương tiện này tổng cộng 4 tiếng đồng hồ cho quãng đường 60 km vì xe chạy chậm và rất nhiều bến đỗ.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 1

Trường hợp của Junsock chiếm đa số tại đất nước 24 triệu dân mà chỉ có vỏn vẹn 30 ngàn chiếc ô tô các loại với phần lớn là cũ kỹ từ 30-40 năm trước, ngoại trừ phi đội Mercedes Benz đủ loại thuộc về sở hữu riêng của chính phủ.

Được coi là quốc gia bí ẩn nhất thế giới, Triều Tiên là nơi mà người dân không được tiếp cận internet hay điện thoại di động chứ chưa nói tới việc sở hữu riêng một chiếc xe hơi. Đây cũng là mảnh đất mà mùa đông năm nào cũng thiếu đói và phải dùng viện trợ lương thực từ bên ngoài.

Sự bí ẩn của đất nước có nguồn nhân sâm chất lượng cao nhất thế giới này được phủ thêm màu sắc huyền bí khi khách du lịch và phóng viên nước ngoài bị cấm nhập cảnh, do đó mọi thông tin từ đây đều được ghi chép lại qua những chuyến công vụ vội vàng hay qua những lời kể truyền miệng của dân vượt biên.

Vì không tham gia bất cứ một tổ chức quốc tế nào như Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Quốc tế (OICA) hay tổ chức công nghiệp thuộc Liên Hiệp Quốc, thông tin về công nghiệp ô tô Triều Tiên gần như rất ít người biết.

Không chỉ  sản xuất tên lửa, tàu ngầm mà còn cả ô tô

Với con số tới 40 phần trăm GDP dành cho bộ máy quân sự và sản xuất vũ khí, Bắc Triều Tiên đã có một số thành công nhất định trong việc chế tạo tên lửa, pháo và kể cả tầu ngầm cỡ nhỏ lớp Yugo mà Việt Nam đã nhập vài dành cho huấn luyện.

Nhưng với ngành công nghiệp ô tô thì đất nước có đến 3 triệu quân nhân này không thành công như mong đợi khi không đưa ra được sản phẩm nào thật sự chất lượng.

Trở lại những năm 60-70 của thế kỷ trước thời gian mà Liên Xô vẫn còn đủ mạnh để bao bọc người em bé nhỏ cạnh vùng Viễn Đông của mình cùng sự chu cấp gần như toàn bộ từ lương thực khí đốt, dầu hỏa đến khí tài quân sự.

Chính quyền Xô Viết cũng mang sang đây các dây chuyền sản xuất ô tô thời đó của mình giúp Bình Nhưỡng xây dựng những nhà máy sản xuất từ xe con, xe tải , xe bus đến tàu điện và đầu máy xe lửa.

Những chiếc Gaz 69, Gaz 51 hay Gaz Pobeda mà thực chất toàn bộ từ nguyên liệu đến công nghệ mang từ Liên Xô sang đã chạy trên khắp nẻo đường đất nước xã hội chủ nghĩa non trẻ này.

Trên những thành phố lớn, các loại xe bus thường và bus bánh hơi dưới thương hiệu Jipsam hay Chollima được sử dụng như những phương tiện công cộng chủ đạo không chỉ tại thời điểm đó mà cho đến tận ngày nay.

Do sản phẩm trong nước có chất lượng kém và bị kêu ca quá nhiều, cuối những năm 70 Bình Nhưỡng đột ngột cho nhập khoảng hơn 1 ngàn chiếc Volvo 144s từ Thụy Điển để làm taxi và xe công dành cho những  người có tiền và có chức vụ sử dụng.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 2
Volvo 144s từ Thụy Điển để làm taxi và xe công dành cho những người có tiền và có chức vụ sử dụng

Đầu thập niên 80, khi mà Hàn Quốc lúc đó đang trong quá trình lột xác thành một cường quốc về công nghiệp chế tạo và điện tử, chính quyền Bình Nhưỡng tỏ ra suốt ruột và luôn trong tư thế sẵn sàng để chạy đua về mọi mặt.

Và đến lúc Hàn Quốc bắt đầu sản xuất thành công những chiếc ô tô đủ chất lượng để xuất khẩu, chính quyền Kim Nhật Thành đã ngay lập tức điều động những kỹ sư cơ khí quân sự nhập xe Mercedes E190 ES về copy toàn bộ mẫu mã và thời gian ngắn sau đó đã ra sản phẩm đầu tiên, chiếc Kaengsaeng 88.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 3
Kaengsaeng 88

Thoáng nhìn không khác gì chiếc Mercedes-Benz Triều Tiên mua về làm mẫu, sản phẩm làm vội này có 4 xi lanh, không điều hòa và một cabin sơ sài và xộc xệch.

Sau khi xuất xưởng, Kaengseang 88 được mang ra trưng bày tại quảng trường Bình Nhưỡng vào năm 1989 với mục đích cho toàn thế giới, đặc biệt là với quốc gia phía nam ranh giới Bàn Môn Điếm, thấy rằng người Triều Tiên đã tự sản xuất được xe hơi.

Do chất lượng quá tồi, dự án này đã buộc phải dừng lại đặc biệt sau khi anh cả Xô Viết ngày càng suy yếu.

Dự án gần đây nhất của Triều Tiên về ô tô là việc lập ra nhà máy sản xuất ô tô Pyeonghwa vào cuối năm 2000, một sự kết hợp lạ giữa một nhà thờ Hàn Quốc và một công ty quốc doanh Triều Tiên.
 
Sản phẩm của Pyeonghwa, nghĩa tiếng Việt là “Hòa Bình” mà vài mẫu đã từng được bày bán ở Việt Nam, lại tiếp tục là sự kết hợp lộn xộn từ kiểu dáng của Ý đến máy móc của Trung Quốc và Hàn Quốc.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 4
Pyeonghwa

Công ty này còn thậm chí copy mẫu của sản phẩm nằm trong phân khúc hạng sang Ssangyong Chairman của Hàn Quốc, chiếc limousine được cho cũng là sản phẩm ăn căp  mẫu từ Mercedes Benz S Class.

Những chiếc xe mang thương hiệu Triều Tiên này dành chủ yếu cho xuất khẩu vì trong nước gần như chẳng ai đủ tiền để mua, trong khi lực chọn chủ yếu của quan chức chính phủ là những chiếc Mercedes Benz đắt tiền.

Xe cũ được gắn sao danh dự

Hiện nay những mẫu xe cũ của khối xã hội chủ nghĩa tại Triều Tiên vẫn là phương tiên phổ thông tại đất nước có tên cổ là Cao Ly này với nhiều kiểu dáng chỉ có thể tìm thấy trong viện bảo tàng.

Chính quyền khuyến khích dân dùng đồ càng cũ càng tốt và chính sách này được áp dụng với ô tô bằng cách xe nào đi được thêm 50 ngàn cây số  được đính một ngôi sao gắn lên thành xe.

Có những xe được đính nhiều sao tới mức mà người ta đùa rằng có lẽ quãng đường đã đi phải bằng một chuyến khứ hồi đến sao Kim.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 5
Xe bus gắn sao ở Triều Tiên
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 6
Với số sao được gắn trên xe này, người ta đùa rằng rất có thể xe đã đi được quãng đường bằng từ trái đất đến...sao Kim.

Trong khi theo qui định dân thường không được sở hữu xe ô tô riêng, việc học lái xe ở Triều Tiên có lẽ là khắc nhiệt nhất trên thế giới với 1 năm học tập trung bao gồm cả kỹ thuật lái và kỹ năng sửa chữa xe ở trình độ bán chuyên nghiệp.

Biển số xe tai đây thể hiện sự phân biệt tầng lớp xã hội với hàng số ở giữa sẽ qui định người ngồi trong xe có chức tước gì, chẳng hạn như 01 là quan chức cấp vụ, 02 là cấp bộ và đến 07 là cấp bộ chính trị.

Xe đạp đến xe gắn máy đều phải gắn biển đàng hoàng nhưng xe ô tô đi qua biên giới liên Triều buộc phải tháo biển theo một thỏa thuận giữa hai quốc gia thù địch này.
 
Ô tô Bắc Triều Tiên, bí ẩn nằm trong bí ẩn 7
Ô tô đi qua biên giới liên Triều buộc phải tháo biển

Trong mắt người dân Triều Tiên, trên thế giới này chỉ có hai loại ô tô, xe đẹp là xe Mercedes-Benz dành cho chính phủ sử dụng, và xe không đẹp  là xe mà họ đang sử dụng.

Kim Junsock cũng vậy, anh không hề phàn nàn gì về thời gian 4 tiếng đồng hồ đứng trên xe bus cả vì mọi ngưởi dân đều như vậy và toàn dân cần phải lao động nhiều hơn và sống  tiết kiệm hơn để đóng góp cho đất nước.