Thị trường ô tô Việt Nam 2017: Năm của những bản lề

thị trường ô tô việt nam 2017

năm của những bản lề

Vietnamese auto market 2017  
  • Hyundai Grand i10
  • Toyota Forturner
  • BMW 5-Series
  • Honda CR-V
  • Mazda 3
  • Land Rover Range Rover Velar
  • Mazda CX-5
Thị trường ô tô Việt Nam 2017 trở nên khó đoán định và
xoay vần nhanh hơn bao giờ hết nhưng kịp lập ra những bản lề
trước thời điểm mở cửa ra ASEAN.
1 Toàn cảnh thị trường ô tô Việt Nam 2017 nhìn từ VAMA
Thị phần VAMA: (chỉ tính xe du lịch, van 2 chỗ và xe bán tải)
Những mẫu xe bán chạy nhất tại Việt Nam:
Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA) là tổ chức phi chính phủ và phi lợi nhuận, được thành lập trên nguyên tác tự nguyện của các nhà sản xuất ô tô được cấp giấy phép hoạt động tại Việt Nam. Số liệu mà VAMA thống kê chi tiết theo từng tháng có thể coi là nguồn dữ liệu tham khảo đầy đủ nhất để có cái nhìn tổng quan về thị trường ô tô trong nước trong năm 2017.
Các thành viên VAMA:
THACO, Toyota Việt Nam (VN), Honda VN, Ford VN, Nissan VN, Mitsubishi Motors VN, General Motors VN, Suzuki VN, Isuzu VN, Mercedes-Benz VN, Hino, Dothanh, VEAM, Mekong Auto, SAMCO
Các hãng xe không có mặt trong VAMA:
BMW, MINI, Subaru, Audi, Maserati, Infiniti, Jaguar Land Rover, Lamborghini, Bentley
2 Cuộc chiến giảm giá ô tô khốc liệt

Trường Hải được coi là doanh nghiệp mở màn cuộc chiến đại hạ giá ô tô ở Việt Nam vào năm 2016 với những mẫu xe Mazda. Tuy nhiên, bước sang năm 2017, thế trận đã đảo chiều. Xe Mazda, Kia không còn được giảm giá sâu, trong khi những hãng xe khác liên tục khuyến mại, giảm giá niêm yết cả trăm triệu đồng. Ngay cả Toyota, hãng xe với truyền thống “chỉ tăng chứ không giảm giá” cũng nhảy vào cuộc chơi này.

Rất nhiều chiến lược linh động được đưa ra để cuộc chiến giảm giá ô tô 2017 không trở nên nhàm chán, từ giảm giá niêm yết, tặng tiền mặt, quà tặng, hỗ trợ lệ phí trước bạ cho đến giảm giá chồng chéo giữa hãng và đại lý. Thậm chí, một số mẫu xe như Mitsubishi Mirage, Toyota Corolla Altis hay Ford Everest còn bị cắt trang bị để tối ưu hoá giá thành, đưa đến tay người tiêu dùng những phiên bản mới có giá bán thấp hơn cả.

Việc giảm giá bán ô tô không chỉ là chiến lược ngắn hạn cứu các doanh nghiệp trước tâm lý e dè của người tiêu dùng mà còn là bước đi có lộ trình để tiến tới mức giá bán mới cho năm 2018. Các chương trình ưu đãi được thực hiện liên tục từ đầu năm, và càng về cuối năm, giá nhiều mẫu xe càng thấp dần, cuối cùng hoà nhập vào mốc giá mới từ ngày 1/1/2018.

Thành công

Động thái này đã phát huy tác dụng rõ rệt trong việc kích cầu tiêu dùng. Nhiều mẫu xe đã thoát ế sau khi được giảm giá tới hàng trăm triệu đồng. Các mẫu xe vốn đắt khách như Toyota Vios hay Innova chỉ cần giảm nhẹ đã tạo nên sức hút lớn. Thị phần Toyota tăng vọt cũng nhờ việc kết hợp giữa giảm giá niêm yết và khuyến mại đại lý, đưa giá xe xuống cả trăm triệu đồng, tạo mức đáy mới.

Tác dụng ngược

Chiến lược giảm giá sâu chỉ trong thời gian ngắn đã gây sốc một bộ phận người tiêu dùng. Khách hàng đã mua xe cảm thấy hụt hẫng khi giá xe họ mua giảm cả trăm triệu đồng chỉ sau vài tuần. Trong khi đó, người có ý định chọn xe chần chừ không dám mua, chờ đợi giá xe sẽ giảm tiếp trong những tháng tiếp theo. Những mẫu xe Toyota phổ thông như Camry, Vios hay Corolla Altis vốn được mệnh danh giữ giá cũng trở nên mất giá.

Theo khảo sát của J.D. Power, một công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Singapore, khách hàng Việt đã không còn tin vào nhân viên bán hàng tại đại lý như trước. Nhân viên kinh doanh chạy doanh số bằng việc bám vào các đề xuất để thông báo giá xe sắp tăng, nhưng thực tế lại giảm. Khách hàng có các thông tin đa chiều từ mạng xã hội và các diễn đàn để nắm được tình hình đúng của thị trường, từ đó mất dần niềm tin vào bộ phận kinh doanh.

3 Năm bản lề của chính sách
Giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho ô tô động cơ nhỏ

Thuế nhập khẩu linh kiện về 0%

Nghị định 125/2017/NĐ-CP ban hành ngày 16/11/2017 đã công bố mức thuế với linh kiện ô tô nhập khẩu là 0% trong giai đoạn 5 năm, áp dụng từ ngày 1/1/2018. Tuy nhiên, cánh cửa đi đến ưu đãi không rộng mở đối với tất cả. Điều 7a trong Nghị định có nêu rõ các yêu cầu tối thiểu để một nhà sản xuất ô tô có thể được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện mới. Theo đó, chỉ có một số ông lớn như THACO, Toyota hay Hyundai Thành Công mới đáp ứng được điều kiện này.

Lộ trình áp dụng mức sản lượng tối thiểu để hưởng ưu đãi thuế:

Ô tô nhập khẩu mới khó về nước

Nghị định 116/2017/NĐ-CP ban hành ngày 17/10 là tạo ra một hàng rào mới cho các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô sau Thông tư 20/2011/TT-BCT. Theo đó, hai yêu cầu khó khăn và gây tốn kém chi phí nhất cho những nhà nhập khẩu xe là bản sao giấy chứng nhận kiểu loại xe cơ giới do cơ quan nước ngoài cùng cấp và việc kiểm định mỗi lô nhập về một chiếc xe mặc dù tất cả các xe trong lô đó đều giống hệt.

Không chỉ các nhà phân phối chính hãng mà cả những đơn vị nhập khẩu ô tô tư nhân cũng trở nên điêu đứng trước Nghị định 116. Hàng loạt mẫu xe mới không thể về nước trong cuối năm 2017, đầu 2018 như dự tính. Các hãng lớn như Toyota, Honda hay Ford không xác định được thời gian cụ thể hoàn thành xong thủ tục. Một số doanh nghiệp kinh doanh ngoài đành phải chuyển từ nhập xe mới sang mua đi bán lại xe đã qua sử dụng trong nước để tồn tại.

Thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc nội khối ASEAN về 0%

Trong hai thập kỷ qua, để bảo vệ ngành công nghiệp ô tô trong nước, thuế nhập khẩu nguyên chiếc đã từng rất cao, từ 100-150%. Theo cam kết ATIGA, hiệp định toàn diện đầu tiên của ASEAN điều chỉnh toàn bộ thương mại hàng hoá nội khối, thuế nhập khẩu ô tô bắt đầu giảm xuống 70% từ năm 2012 và về 0% từ năm 2018. Việc giảm thuế nhập khẩu trong khu vực chỉ áp dụng cho những mẫu xe có tỷ lệ nội địa hoá nội khối từ 40% trở lên và có lộ trình rõ ràng theo từng năm.

Những yêu cầu khắt khe của Nghị định 116:

Hết đường về cho ô tô nhập khẩu cũ

Ngoài ưu đãi về thuế nhập khẩu linh kiện từ năm 2018, Nghị định 125 còn siết chặt đường về của ô tô nhập khẩu cũ. Thuế nhập khẩu xe đã qua sử dụng được thay đổi, với mức tăng thấp nhất là 5.000 USD (khoảng 113 triệu đồng) cho một chiếc xe đưa về nước. Tính ra, có những chiếc xe thuộc dạng nhập lướt sẽ có giá cao hơn xe nhập mới nguyên chiếc sau khi áp mức thuế mới.

Cách đánh thuế nhập khẩu ô tô cũ từ 9 chỗ ngồi trở xuống:

4 Các mẫu xe tâm điểm của 2017
Toyota Fortuner (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 10/2016
Thời điểm bán ra
Tháng 1/2017
Điểm mới
Thiết kế mới, thêm hệ thống ổn định thân xe điện tử
Giá bán
981 triệu - 1,308 tỷ đồng
Chuyển đổi
Lắp ráp sang nhập khẩu
Honda Civic (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 10/2016
Thời điểm bán ra
Tháng 1/2017
Điểm mới
Thiết kế mới, động cơ tăng áp
Giá bán
898 triệu đồng
Chuyển đổi
Lắp ráp sang nhập khẩu
Mazda 3 (facelift)
Thời điểm ra mắt
Tháng 5/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 5/2017
Điểm mới
Thiết kế trau chuốt hơn, nhiều công nghệ mới, cách âm tốt hơn
Giá bán
649 triệu - 740 triệu đồng
Chuyển đổi
Duy trì lắp ráp
Hyundai Grand i10
Thời điểm ra mắt
Tháng 7/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 7/2017
Điểm mới
Thiết kế trau chuốt hơn
Giá bán
315 triệu - 415 triệu đồng
Chuyển đổi
Nhập khẩu sang lắp ráp
Hyundai Tucson
Thời điểm ra mắt
Tháng 8/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 8/2017
Điểm mới
Động cơ tăng áp, động cơ diesel
Giá bán
760 triệu - 890 triệu đồng
Chuyển đổi
Nhập khẩu sang lắp ráp
Toyota Corolla Altis (facelift)
Thời điểm ra mắt
Tháng 8/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 8/2017
Điểm mới
Thiết kế trau chuốt hơn, nhiều phiên bản để lựa chọn
Giá bán
678 triệu - 905 triệu đồng
Chuyển đổi
Duy trì lắp ráp
Suzuki Celerio
Thời điểm ra mắt
Tháng 8/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 1/2018
Điểm mới
Gương mặt mới trong phân khúc ô tô giá rẻ
Giá bán
359 triệu đồng
Chuyển đổi
Nhập khẩu mới
Land Rover Range Rover Velar
Thời điểm ra mắt
Tháng 10/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 10/2017
Điểm mới
Dòng xe mới, thiết kế mới, nhiều công nghệ bậc nhất phân khúc
Giá bán
4,89 tỷ - 5,09 tỷ đồng
Chuyển đổi
Nhập khẩu mới
Porsche Cayenne (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 11/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 11/2017
Điểm mới
Thiết kế trau chuốt hơn, nhiều công nghệ mới
Giá bán
4,54 tỷ - 5,47 tỷ đồng
Chuyển đổi
Duy trì nhập khẩu
Honda CR-V (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 11/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 1/2018
Điểm mới
Thiết kế mới, 7 chỗ ngồi, động cơ tăng áp
Giá bán
Cao nhất hơn 1,25 tỷ đồng
Chuyển đổi
Lắp ráp sang nhập khẩu
Mazda CX-5 (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 11/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 12/2017
Điểm mới
Thiết kế mới, nhiều công nghệ hơn
Giá bán
869 triệu - 999 triệu đồng
Chuyển đổi
Duy trì lắp ráp
Peugeot 3008 & Peugeot 5008 (thế hệ mới)
Thời điểm ra mắt
Tháng 12/2017
Thời điểm bán ra
Tháng 12/2017
Điểm mới
Thiết kế mới, nhiều công nghệ hơn
Giá bán
1,159 tỷ - 1,349 tỷ đồng
Chuyển đổi
Nhập khẩu sang lắp ráp
5 Siêu xe độc và đắt
Pagani Huayra
Thời điểm về nước
Tháng 9/2016
Thời điểm lăn bánh ra phố
Tháng 4/2017
Động cơ
V12 6.0L tăng áp kép
Công suất
730 mã lực
Mô-men xoắn
1.000 Nm
Hộp số
7 cấp ly hợp kép
Khả năng tăng tốc 0-100 km/h
3,1 giây
Vận tốc tối đa
383 km/h
Giá bán
Khoảng 78 tỷ đồng
Lamborghini Aventador S
Thời điểm về nước
Tháng 5/2017
Thời điểm lăn bánh ra phố
Tháng 8/2017
Động cơ
V12 6.5L hút khí tự nhiên
Công suất
740 mã lực
Mô-men xoắn
690 Nm
Hộp số
7 cấp ly hợp đơn
Khả năng tăng tốc 0-100 km/h
2,9 giây
Vận tốc tối đa
350 km/h
Giá bán
Khoảng 45 tỷ đồng
6 Triển lãm ô tô lớn như phiên chợ cuối năm
Như thường lệ, hai sự kiện triển lãm ô tô lớn nhất cả nước là Triển lãm ô tô Việt Nam (VMS) và Triển lãm ô tô quốc tế Việt Nam (VIMS) thu hút rất nhiều hãng xe lớn tham gia với đa dạng sản phẩm thuộc nhiều phân khúc. Trong năm nay, các nhà sản xuất, lắp ráp và phân phối không đem về nhiều mẫu xe mới lạ và độc đáo đúng chất triển lãm mà tập trung vào các sản phẩm thực dụng để chào khách giống các phiên chợ cuối năm.
VMS 2017 đã chứng kiến sự đổ bộ của hàng loạt mẫu xe phổ thông nhập khẩu mới đến từ các thương hiệu Nhật Bản như Toyota, Honda và Suzuki. Những mẫu xe này đều có xuất xứ chủ yếu từ Thái Lan để được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% từ năm 2018. Mặc dù “không mấy đậm đà bởi thiếu gia vị mới”, VMS vẫn thu hút đông đảo khách tham quan nhờ hàng loạt mẫu xe mới hứa hẹn giá mềm như Suzuki Celerio, Toyota Wigo hay Honda Jazz.
Cùng chung bầu không khí, các nhà phân phối không mang đến VIMS 2017 những mẫu xe thực sự đắt và độc. Một vài mẫu xe mới được đưa về như Land Rover Range Rover Velar, Volvo XC60 hay SsangYong Rexton có chút khác biệt và chủ yếu để tiếp cận khách hàng có nhu cầu mua sắm thực sự. Đây đều là những mẫu SUV có sức hút, sự nổi bật và giá cả cạnh tranh trong phân khúc.
7 Cuộc sang nhượng của các thương hiệu lớn
8 Những điểm tối trên thị trường
Euro Auto gian lận giấy tờ nhập khẩu xe
Thời điểm bị đề nghị khởi tố
Tháng 11/2016
Kéo dài đến
31/12/2017
Nội dung
Bộ Tài chính đề nghị khởi tố Euro do làm giả hoá đơn, chứng từ hải quan, tự ý tiêu thụ hàng hoá khi chưa được cơ quan hải quan địa phương cho phép thông quan. Cũng theo Bộ, công ty này không cung cấp được giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) và có dấu hiệu lừa dối khách hàng.
Hậu quả
- Lãnh đạo Euro Auto bị bắt - BMW Châu Á ngừng hợp tác với Sime Darby Motors tại Việt Nam vào ngày 31/12/2017 - Lô hàng 470 xe BMW, 78 xe MINI và 56 xe mô tô BMW Motorrad nằm chờ ở cảng suốt hơn 1 năm liền mà chưa có hướng xử lý
Giải quyết
- THACO tiếp quản phân phối xe BMW, MINI từ ngày 1/1/2018
Bê bối túi khí Takata
Thời gian
Trong năm 2017
Nội dung
Bê bối túi khí Takata kém chất lượng, gây nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong cho người ngồi phía trước ô tô khi xảy ra va chạm. Đây là lỗi xảy ra trên toàn cầu và Việt Nam cũng bị ảnh hưởng. Gần 20 nhà sản xuất ô tô trên thế giới phải thu hồi xe để sửa. Có khoảng 18 ca tử vong và 180 trường hợp chấn thương có liên quan đến túi khí Takata.
Hậu quả
- Thu hồi 2.519 xe Mitsubishi Pajero - Thu hồi 20.015 xe Toyota Yaris và Vios - Thu hồi 1.335 xe Honda Civic, CR-V và Accord - Thu hồi 3.073 xe Nissan Navara - Thu hồi 8.036 xe Toyota Corolla Altis - Thu hồi 25 xe Subaru Legacy và Outback… Chưa xác nhận trường hợp bị thương nào do túi khí Takata gây ra ở Việt Nam.
Giải quyết
Thu hồi và thay thế cụm bơm túi khí mới
9 Giấc mơ thương hiệu ô tô Việt Nam
Tháng 9/2017, tập đoàn Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng chính thức khởi công xây dựng tổ hợp sản xuất ô tô VINFAST tại Hải Phòng với mục tiêu sản xuất ô tô, xe máy điện trong tương lai. Dự án này đã mở ra cơ hội cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam tiến thêm một bước tiến mới và đáp ứng giấc mơ ô tô “made in Vietnam” của người dân trong nước.
Bằng những sự hợp tác với nhiều doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới như Boston Consulting Group (tập đoàn tư vấn của Mỹ), Magna Steyr (công ty của Áo chuyên lắp xe GM và Volkswagen), AVL, Durr, Henn và những studio thiết kế nổi tiếng. Bên cạnh đó, tập đoàn cũng bắt tay với Siemens, Bosch để phát triển về lĩnh vực công nghệ.
Chỉ sau một tháng đầu tiên, VINFAST đã tung ra 20 mẫu ô tô concept được thực hiện bởi các studio danh tiếng để người tiêu dùng trong nước bình chọn. Theo chia sẻ của ông Vượng, ban đầu, VINFAST sẽ sản xuất xe máy điện trước rồi mới ra mắt ô tô điện. Mục tiêu của VINFAST là xuất xưởng được 500.000 xe mỗi năm vào năm 2025.
Tên thương hiệu:
VINFAST
Chủ sở hữu:
Vingroup
Lãnh đạo:
James B. DeLuca (cựu Phó Chủ tịch General Motors), Võ Quang Huệ (cựu CEO Bosch Việt Nam)
Vốn vay ban đầu:
800 triệu USD, kỳ vọng huy động được 1,5 tỷ USD
Ngày khởi công xây dựng nhà máy:
2/9/2017
Địa điểm:
xã đảo Đồng Bài, Cát Hải, Hải Phòng
Quy mô:
335 ha
Sản phẩm:
Ô tô động cơ đốt trong, ô tô điện, xe máy điện (tỷ lệ nội địa hoá: 60%)
Kế hoạch sản xuất:
Trong 2 năm đầu: 100.000-200.000 xe/năm; Năm 2025: 500.000 xe/năm
Trần Đức
Nhatanhngx
Đỗ Phương Anh
25/01/2018