Thị trường bão hòa

Theo thống kê của Hiệp hội các Nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), tổng sức mua xe máy trên toàn thị trường trong năm tài chính 2016 đạt gần 2,9 triệu chiếc, tăng 7% so với năm tài chính 2015.

Với tổng dung lượng dao động quanh mức 3 triệu chiếc/năm, thị trường xe máy Việt Nam được nhận định là đã chính thức chạm ngưỡng bão hòa. Tỷ lệ phổ biến xe máy ở Việt Nam đã đạt ngưỡng “khoảng 3 người 1 xe”, theo nhân định của Honda Việt Nam, và rất khó có thể tăng lên nữa.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 1.

Ảnh: Internet

Tuy nhiên, từ nay đến 2020, theo kết quả nghiên cứu của Bộ Giao thông vận tải và Tổ chức hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) về quy hoạch của Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh, mô tô, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính của người dân. Dự báo đến năm 2020 việc sử dụng mô tô, xe máy ở Hà Nội chiếm tỉ lệ 30% và Tp. Hồ Chí Minh là 35%.

Như vậy, xe máy vẫn còn đất để phát triển, nhưng trong một quy mô thị trường không thể mở rộng hơn, các hãng xe đang lao vào một cuộc chiến giành giật thị phần và khai phá những nhu cầu sử dụng xe mới, với sự phân chia rõ nét về nhu cầu và thị hiếu người dùng.

Người mua xe: khó tính hơn nhiều

Những năm từ 2008 đến 2014, kinh doanh xe tay ga có lẽ là ngành “1 vốn 4 lời”. Có những thời điểm Honda Lead loạn giá đến hơn chục triệu Đồng, tương tự với các mẫu Honda Airblade, Honda SH, Yamaha Exciter, các đại lý bán lẻ đều có thể bán chênh lệch với giá đề xuất từ vài triệu đến mười mấy triệu Đồng, khách hàng vẫn ào ào xếp hàng mua xe.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 2.

Honda Lead, xe ga "siêu loạn giá" một thời

Ngày nay, vẫn có tin sốt xe, cháy hàng, loạn giá, nhưng phần nhiều là chiêu trò nhà phân phối. Honda Winner ra mắt đã lâu, lúc đầu có tin đội giá gần chục triệu đồng, nhưng rất ít xe đến tay khách hàng. Người tiêu dùng chờ đợi thời điểm hợp lý để mua xe cho phù hợp với nhu cầu và túi tiền.

Khách hàng mua xe máy, không coi nó là phương tiện đi lại thuần túy nữa, mà ngày càng có những yêu cầu khắt khe hơn. Với đối tượng dân đô thị, xe máy sẽ tiếp tục phát huy các thế mạnh của nó trong việc di chuyển như giá thành, tính cơ động cao, tiết kiệm không gian và thời gian và thuận tiện hơn so với ô tô và phương tiện cộng cộng. Tuy nhiên, số lượng xe bão hòa khiến người dùng xe ở thành phố sẽ có nhu cầu phân cấp hơn đối với các dòng xe theo hướng thẩm mỹ, tiện ích và an toàn cao hơn, đi kèm đó là dịch vụ bán hàng và sau bán hàng chất lượng hơn.

Trong bối cảnh đó, các hãng xe máy ở Việt Nam vẫn liên tục cập nhật các mẫu xe mới ra mắt. Tính từ đầu năm, Honda đã ra mắt 3 mẫu xe mới là xe côn tay Winner, xe ga cao cấp SH ABS và SH Mode nâng cấp. Yamaha ra mắt xe ga Janus, xe côn tay TFX và sắp tới là xe ga NVX (thay thế cho Nouvo). Piaggio tung quân bài chiến lược là xe ga cao cấp Medley. Suzuki ra mắt Raider phun xăng điện tử. Ngoài ra là hàng loạt các mẫu xe phân khối lớn từ các hãng Ducati, Harley Davidson, KTM, Kawasaki, BMW Motorrad…có cuộc đổ bộ mạnh mẽ vào thị trường Việt Nam.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 3.

Honda SH ABS 2017 mới vừa ra mắt

Từ các mẫu xe mới được phân phối có thể thấy rõ cuộc chuyển dịch từ “lượng” sang “chất” để đáp ứng những đòi hỏi ngày càng đi vào chiều sâu hơn của người tiêu dùng.

Khi nhu cầu số đông đã hầu như được lấp đầy, người ta đi vào các nhu cầu “ngách” và sản xuất những mẫu xe với hàm lượng công nghệ và chất xám cao hơn. Xe côn tay, những mẫu xe “nhập môn” phân khối lớn ngày càng được chú trọng, và đáng nói nhất là phát triển mạnh của những mẫu xe tay ga cao cấp. Bên cạnh đó, công nghệ thông minh mới và nâng cao tính an toàn cho sản phẩm là đặc điểm rõ nét ở các mẫu xe máy 2016 – 2017.

Xe tay ga công nghệ cao: chọn người tiên phong, hay kẻ đi sau khôn khéo?

Để nói đến những mẫu xe máy đầu tiên đặt nền móng cho xe tay ga cao cấp “made in Vietnam”, không thể không nhắc đến Piaggio và Vespa. Trước khi Piaggio chính thức có nhà máy tại Việt Nam, tất cả những mẫu xe tay ga cao cấp thời bấy giờ đều là xe nhập khẩu. Honda Avenis, Spacy, SH, Dylan, PS, Vespa LX là những cái tên đáng mơ ước thời bấy giờ, một phần vì xuất xứ hàng nhập khẩu từ châu Âu, giá thành cao, kiểu dáng thời trang và công nghệ vượt trội hơn hàng sản xuất trong nước. Mặc dù, ngay tại thời điểm đó, Honda, Yamaha, Suzuki đã kinh doanh nhiều năm ở Việt Nam.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 4.

Vespa LX, mẫu xe tay ga cao cấp đầu tiên sản xuất ở Việt Nam

Với sự có mặt của nhà máy Piaggio Việt Nam tại Vĩnh Phúc và “phát súng” đầu tiên là mẫu xe tay ga ăn khách Vespa LX, người Việt đã tiếp xúc dễ dàng hơn với xe ga cao cấp được sản xuất ngay tại Việt Nam với giá thành rẻ hơn.

Sau đó, Khi LX đã thổi làn gió mới đầy phong cách cho thị trường xe ga cao cấp đô thị, chúng ta mới có Honda SH phiên bản sản xuất trong nước, rẻ hơn SH nhập từ Ý và Việt hóa cho phù hợp với điều kiện đường xá, khí hậu Việt Nam. Lợi thế thương hiệu, sự tồn tại lâu dài trong lòng người Việt khiến thành công của Honda SH phiên bản sản xuất trong nước là điều dễ hiểu.

Hiện tại, Piaggio và Vespa vẫn chiếm địa vị độc tôn trong phân khúc xe tay ga cao cấp sản xuất trong nước tính trên phương diện danh tiếng, với loạt các mẫu xe Vespa Primavera, Vespa Sprint, Piaggio Medley và trước đó có Vespa LX, Vespa S, Honda Việt Nam có đại diện duy nhất là Honda SH, Yamaha và Suzuki không có mẫu nào. Chính vì vậy, nói đến đẳng cấp và thẩm mỹ xe ga cao cấp, người ta vẫn nói tới Vespa và Piaggio. Còn nói đến thực dụng và sự phổ quát, phải nói đến các thương hiệu xe Nhật.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 5.

Piaggio Medley ABS, mẫu xe chứa đựng nhiều tinh hoa công nghệ của Piaggio, sản xuất tại Việt Nam

Đi cùng với danh tiếng và giá trị thẩm mỹ không thể chối cái trong từng sản phẩm, thì cái làm nên điều đặc biệt của một sản phẩm cao cấp là hàm lượng công nghệ cao và chất xám trong đó. Nếu như trước đây trong một thời gian dài, những mẫu xe Honda SH vẫn là đối tượng ưa thích của giới đạo chích, thì người dùng xe Vespa từ thời LX, cho tới nay là Primavera hay Sprint, Piaggio Medley lại tự tin với tài sản của mình hơi nhiều, vì công nghệ chống trộm bằng khóa từ đã được Piaggio và Vespa áp dụng từ khá lâu.

Mãi đến thời điểm hiện tại, Honda mới tung ra thế hệ khóa mới chống trộm ưu việt cho các mẫu xe ga của mình. Rút kinh nghiệm từ người đi trước, hệ thống khóa của Honda tiên tiến hơn, khi mang hơi hướm điều khiển thông minh của các mẫu xe ô tô.

Cũng tương tự, khi người đi xe máy ngày càng quan tâm hơn đến việc bảo vệ an toàn cho bản thân mình, thì Vespa là thương hiệu xe ga đầu tiên ứng dụng phanh ABS cho xe máy ở Việt Nam. Để rồi sau đó, Yamaha đưa NM-X có phanh ABS về kinh doanh trên thị trường Việt, và mới nhất, Honda ra mắt SH phiên bản ABS cho cả 2 bánh.

Kinh doanh xe máy: Không dễ “móc hầu bao” người tiêu dùng Việt - Ảnh 6.

Honda SH 2017 với phanh ABS và khóa thông minh

Có thể nói, kẻ tiên phong về thẩm mỹ, công nghệ mới cho xe ga cao cấp cho thị trường Việt Nam, chính là Piaggio và Vespa. Mặt khác, Piaggio và Vespa tiên phong đưa công nghệ mới vào xe tay ga phục vụ người Việt. Thế nhưng, Honda hay Yamaha lại thành công hơn khi đưa nó rộng rãi đến với người dùng Việt bởi lợi thế của kẻ đi sau nhưng nắm bắt nhu cầu nhanh nhạy, hệ thống phân phối rộng khắp và giá trị thương hiệu tồn tại từ lâu trong tâm lý người dùng.

Chọn làm kẻ tiên phong và biểu tượng phong cách, hay chọn giá trị thực dụng cho đời sống hằng ngày, đó hoàn toàn là lựa chọn của người tiêu dùng. Và họ thì ngày càng tỏ ra khôn ngoan hơn trong việc sử dung đồng tiền của mình để có được một phương tiện di lại thuận tiện, phong cách và an toàn.