Không nhiều thương hiệu có khả năng vượt qua giai đoạn tới đây mà không phải đón nhận một khoản phạt môi trường từ các quy định khí thải ngặt nghèo của Liên minh châu Âu (EU).
Trong vòng 3 năm tới đây, các hãng xe hiện diện tại châu Âu sẽ phải đối mặt với bài toán khó nhất trong nhiều thập kỷ qua khi quy định khí thải và hiệu suất nhiên liệu của EU ban hành bắt đầu bước vào mức cực kỳ khắc nghiệt.
Theo giới chuyên môn đánh giá, cụm từ "khắc nghiệt" là chưa đủ để miêu tả tình cảnh mà các hãng xe phải đối mặt. Với quy chế thử nghiệm mới, hậu quả của Dieselgate và sự trỗi dậy của các dòng xe lớn như SUV, cụm từ chính xác là "bất khả thi". Tùy theo mức độ vượt quy định mà mỗi hãng xe sẽ phải đối mặt với các khoản phạt khác nhau, dao động từ hàng trăm triệu euro tới tiền tỉ.
Land Rover đang rất nỗ lực để đạt chỉ số thân thiện môi trường tốt hơn.
Mỗi thương hiệu xe từ năm 2021 sẽ phải có một mục tiêu xả khí thải CO2 trung bình (tính từ tất cả các dòng xe cộng lại). Mức tiêu chuẩn sẽ là 95 g CO2/km và có thể cao hoặc thấp hơn một chút với từng hãng xe tùy theo trọng lượng, kích cỡ, phân khúc xe và cả... doanh số mà họ đạt được.
Lấy ví dụ như Jaguar Land Rover hiện tại. Mốc mục tiêu của họ sẽ là 132g CO2/km vì 2 nguyên nhân: doanh số hàng năm tại EU thấp hơn 300.000 chiếc và kích cỡ xe của họ nằm ở phân khúc lớn. Fiat Chrysler Automobiles thì ngược lại với mức trung bình 91,1 g/km. Trong điều kiện vận hành thực tế, con số 95g/km tương đương với mức hiệu suất nhiên liệu rơi vào khoảng... 3.0L/100 km – con số vô cùng khó đạt được ở bất cứ dòng xe truyền thống nào.
BMW đã và đang đẩy mạnh dòng xe điện i của mình.
Nếu chừng đó là chưa đủ, EU còn chuẩn bị áp dụng quy trình tính hiệu suất nhiên liệu mới có tên WLTP với cách thử thực tiễn hơn rất nhiều so với quy trình thử nghiệm trong phòng thí nghiệm như trước. Không phải ngẫu nhiên mà JATO Dynamics, công ty tư vấn danh tiếng toàn cầu trong lĩnh vực ô tô khẳng định chỉ riêng việc áp dụng WLTP đã khiến cho mọi việc trở nên khó khăn hơn rất nhiều cho các hãng xe ngay bây giờ, chưa tính đến mốc không tưởng vào giai đoạn 2021.
Xe điện là "lối thoát" khả dĩ nhất cho các hãng xe nếu muốn đạt chuẩn
Theo số liệu cũng từ JATO, cách tính mới sẽ dẫn tới hiệu suất nhiên liệu các dòng xe mang thử nghiệm tăng từ 9% đến 17% so với cũ. Một trong những mẫu xe đầu tiên được áp dụng quy trình WLTP là Volkswagen UP GTI (bản 114 mã lực). Mức xả thải theo cách tính cũ của dòng xe này là 110g/km, theo WLTP là 127-129g/km. Nên biết, con số của một dòng xe đô thị cỡ nhỏ với động cơ ở mức thấp đã cao tới vậy, vậy làm sao các dòng xe lớn hơn, mạnh mẽ hơn như SUV có thể chạm ngưỡng 95g/km?
Volkswagen Up - Mẫu xe đầu tiên "vinh dự" được thử nghiệm quy trình WLTP.
Nếu từng đó là chưa đủ tồi tệ cho các hãng xe tại châu Âu, 12 tháng qua cũng là 12 tháng xuống dốc thê thảm của dòng xe diesel. Tính từ thời điểm tháng 10/2015 – giai đoạn scandal Dieselgate bùng nổ, lượng xe mới bán ra tại châu Âu là xe diesel đã giảm từ 52% xuống 42% và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Sự chuyển đổi thị hiếu sang xe SUV cũng sẽ là một rào cản vô hình khó vượt qua cho các hãng xe châu Âu. Trong năm 2016, 26% thị phần xe mới tại đây là SUV (tương đương 3,8 triệu xe) và con số này sẽ chỉ tăng chứ không giảm (dự kiến 6 triệu xe/năm và 33% thị phần vào 2020). Hiệu suất nhiên liệu trung bình của từng hãng xe cũng vì thế mà cao hơn trước.
Việc chuyển đổi thị hiếu thị trường sang xe SUV chắc chắn sẽ đẩy hiệu suất nhiên liệu trung bình lên cao hơn thời điểm hiện tại.
Theo tập đoàn tư vấn PA, có thể chỉ 4 trên 11 tập đoàn xe lớn có mặt tại châu Âu là Volvo, Jaguar Land Rover, Toyota và Renault-Nissan có khả năng đạt chuẩn quy định của EU. Volkswagen, PSA, FCA, Ford, BMW, Hyundai-Kia và Daimler ngược lại khó có khả năng với tình hình hiện tại.
Số liệu dự đoán của PA
Khoản phạt dự kiến cho từng thương hiệu cũng có thể được tính toán phần nào: xấp xỉ 1,36 tỉ cho Volkswagen trong năm 2021, 307 triệu cho Ford và 126 triệu cho Daimler (tính bằng euro).
Trái với dự kiến của PA, khá nhiều tập đoàn lớn như Volkswagen, BMW, Daimler và PSA đã bày tỏ sự tự tin có thể đạt chuẩn EU của mình. Tất nhiên, đó vẫn sẽ chỉ là kết quả vừa đủ lách qua khe cửa hẹp mà thôi.
Ảnh: Autocar