Hàng loạt vụ việc che/dán biển kiểm soát nhằm trốn phạt nguội bị vạch trần, đây là một vấn nạn ngày càng tràn lan và khiến cơ quan chức năng đau đầu tìm cách xử lý.
Vài năm trở lại đây, mạng xã hội liên tiếp nổi lên những vụ phát hiện ô tô được dán/che chữ và số trên biển kiểm soát nhằm mục đích đánh lừa hệ thống camera giám sát giao thông, một số chủ xe ý thức kém thực hiện điều này nhằm trốn phạt nguội trong trường hợp vi phạm luật giao thông.
Một số ví dụ có thể kể đến như vụ việc 2 chiếc Mercedes-Benz S-Class và KIA Carnival có cùng biển số và đỗ cùng chỗ. Bên cạnh đó, nhiều người phát hiện một chủ xe KIA Carnival khác đã hô biến chiếc ô tô có biển số 30H-800.82 của mình thành 30H-888.82. Một chiếc Ford Everest cũng được ghi lại hình ảnh biển số được chuyển từ 30H-874.45 sang 38H-874.45.
Đặc điểm chung của các vụ việc này là những chủ sở hữu ô tô đã che hoặc dán đè một số chi tiết nhỏ nhằm thay đổi 1 hoặc 1 vài số và chữ cái trên biển kiểm soát. Điều này có thể được thực hiện do một vài con số và chữ cái hiển thị trên biển số thương được làm để có thể dễ chuyển đổi và cho camera giao thông nhận biết.
Các số thường được che hoặc dán đè nhất trên biển số ô tô là: 0, 8 và 3. Trong khi thường các chữ cái thường được tận dụng cho việc làm này là E và F, hoặc có thể các chữ L, I,...
Thời gian gần đây, những vụ việc che/dán biển số xuất hiện dày đặc tại Việt Nam, và được ghi nhận nhiều nhất tại Hà Nội. Sự "khôn lỏi" của các chủ xe xuất phát từ mục đích né tránh phát nguội dù cho hệ thống giám sát giao thông đang ngày càng được hiện đại hóa.
Bắt đầu từ cuối năm 2020, hàng loạt cao tốc dần được lắp đặt các camera ghi lại những hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ, điển hình như: Dừng/đỗ xe không đúng nơi quy định, đi ngược chiều, va chạm... Từ đó, một số chủ xe đã lợi dụng điểm yếu của máy móc khó nhận diện chi tiết nhỏ nên đã dán thêm và che bớt các chi tiết trên biển kiểm soát phương tiện nhằm tránh khỏi việc bị phạt.
Đặc biệt, vài tháng trở lại đây, quy định và mức xử phạt về được thắt chặt hơn, đặc biệt đối với phạt nguội (nhiều quy định mới được áp dụng từ ngày 21/5 vừa qua) khiến tình trạng "lách luật" ngày càng diễn ra nhiều hơn.
Điều này khiến nhiều chủ xe bị phạt oan do vô tình bị sở hữu biển số giống với những chiếc ô tô sau khi đã được dán/che biển kiếm soát. Hàng loạt trường hợp bị yêu cầu nộp phạt nguội còn khẳng định trong thời gian hệ thống giám sát tự động trên đường ghi nhận hành vi vi phạm, xe của họ vẫn nằm ở nhà, không hề lăn bánh trên đường.
Từ năm 2021, Chính phủ đã quyết định tăng mức phạt đối với hành vi dán/che biển số ô tô. Theo Khoản 9 Điều 2 của Nghị định 123/2021/NĐ-CP, người điều khiển ô tô sẽ bị phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng nếu không gắn đủ biển số hoặc gắn biển không đúng vị trí, che lắp, dán thêm làm thay đổi chữ, số...
Đó là quy định về mức phạt, nhưng để phát hiện ra việc dán/che biển số tại thời điểm camera ghi nhận khá khó đối với các camera tự động do giới hạn công nghệ. Tuy nhiên, từ ngày 21/5 vừa qua, lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) đã có thể sử dụng hình ảnh/clip do người dân cung cấp để làm căn cứ xử phạt các hành vi vi phạm luật giao thông.
Nghị định 135/2021/NĐ-CP ban hành ngày 31/12/2021 và có hiệu lực từ 21/5/2022 cho biết, người dân có thể gửi hình ảnh/clip cho CSGT trực tiếp, qua thư điện tử, cổng thông tin điện tử, trang tin điện tử hoặc đường dây nóng, bưu chính, qua kết nối, chia sẻ dữ liệu trực tiếp với lực lượng CSGT. Nếu người dân tích cực phát hiện và gửi thông tin cho cơ quan chức năng, vấn nạn dán/che biển số sẽ dễ dàng xử lý hơn.
Ngoài ra, để tránh xử phạt oan đối với các xe sở hữu biển kiểm soát gốc, các cơ quan chức năng có thể nghiên cứu nâng cấp hệ thống để nhận diện kiểu loại ô tô kèm biển số và kiểm tra trong hệ thống đăng kiểm trước nhằm hạn chế gửi yêu cầu phạt nguội nhầm đối tượng.
Công cuộc hiện đại hóa và tích hợp hệ thống máy móc tự động nhằm hỗ trợ kiểm soát giao thông, mang lại nhiều lợi ích và tiết kiệm thời gian cũng như công sức cho lực lượng chức năng nhưng nhiều người tham gia giao thông ý thức kém đang khiến việc quản lý khó khăn hơn, gây nhiều bức xúc cho người khác; việc này cần được xử lý nghiêm để tránh các tác hại về sau.