Đó là ý tưởng của doanh nhân Mark Frohnmayer đến từ Eugene, Oregon (Mỹ) khi anh quyết định sáng tạo mẫu xe điện 3 bánh với thiết kế phóng khoáng. Cách đây 8 năm, trước khi Tesla Roadster (mẫu xe thể thao chạy hoàn toàn bằng điện của hãng Tesla Motors, Mỹ) xuất hiện trên thị trường, Mark không ngừng tìm kiếm một chiếc xe điện nhỏ để anh có thể khám phá mọi ngóc ngách của thành phố quê nhà Eugene. Và khi không tìm đâu ra thì anh quyết định bắt tay tạo nên một tác phẩm để đời.

Thực tế thú vị là tất cả công nghệ cần thiết để làm nên một chiếc xe điện rẻ, an toàn, tiện dụng có sẵn khắp nơi song không ai bắt tay “nhào nặn” để kết hợp tất cả các yếu tố sẵn có ấy thành một chiếc xe. Nắm bắt thị trường tiềm năng của mẫu xe này là rất lớn, đặc biệt tại các thị trường mới nổi như Ấn Độ và Trung Quốc, trong khi hãng Tesla chỉ tập trung vào phân khúc xe cao cấp, Mark Frohnmayer quyết định tạo nên mẫu xe điện đẹp, độc và bình dân.


Tạo nên mẫu xe điện nhỏ gọn,đẹp, độc và bình dân và an toàn với môi trường là khát vọng của Mark Frohnmayer và các cộng sự.

Tạo nên mẫu xe điện nhỏ gọn,đẹp, độc và bình dân và an toàn với môi trường là khát vọng của Mark Frohnmayer và các cộng sự.

Trong vòng 8 năm qua, công ty Arcimoto của Mark đã trình làng nhiều phiên bản mẫu môtô 3 bánh có thể cua nhiều khúc quanh co. Năm 2010, ngôi sao phim Firefly Nathan Fillion thậm chí còn đặt hàng sớm một chiếc và công bố điều đó trong chương trình truyền hình ăn khách Conan. Ý tưởng của Mark và các cộng sự là tạo nên một tác phẩm hoàn hảo phục vụ số đông thị trường.

Giờ đây sau 8 năm, Frohnmayer và công ty của mình cuối cùng đã sáng tạo một chiếc “xe hơi” mà anh tin rằng đáp ứng tất cả tiêu chuẩn cần thiết và sẽ có giá bán dưới 12.000 USD. Theo Mark, điểm mấu chốt của chiếc xe rẻ, tiện dụng và thoải mái này là không cần vô lăng.

img

Sau nhiều nỗ lực, SRK, mẫu xe điện 3 bánh 2 chỗ ra đời, pha trộn giữa một chiếc golf cart (xe điện 2 chỗ) kết hợp ATV (môtô 4 bánh có phần vỏ mềm và chạy được trên mọi loại địa hình). Công ty của Mark dự kiến cuối năm 2016, đầu 2017, sản phẩm này sẽ được bán trên thị trường. Chiếc xe sẽ chính thức được xếp loại xe môtô và không cần đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của một xe hơi 4 bánh. Các tay lái không cần học thêm chứng chỉ gì để điều khiển SRK (ngoại trừ giấy phép điều khiển môtô ở một số bang).

img

Xe cũng được lắp khung vỏ bảo vệ và có thể được nâng cấp thành phiên bản bọc kín nếu khách hàng chi trả thêm một khoản phí. Xe sử dụng pin lithium ion 12 kW (loại pin có thể sạc lại được) với quãng đường chạy khoảng 70 dặm (112 km) và có thể đạt tốc độ ít nhất 85 dặm/giờ (tương đương 137 km/h). Quãng đường chạy có thể lên tới 60 dặm (khoảng 96 km) trong vòng 7,5 giây. SRK có chiều dài khoảng 2,6 m và bạn có thể đỗ xe như một chiếc môtô thông thường, và chiều cao thoải mái ngay cả với một người có chiều cao 1,85 m như Mark Frohnmayer.


So sánh kích thước xe điện RSK với các xe thông thường.

So sánh kích thước xe điện RSK với các xe thông thường.

Tất nhiên chiếc xe điện 3 bánh này không thể chở gỗ hoặc phục vụ kỳ nghỉ gia đình song phù hợp để đi làm hàng ngày, chuyên chở thực phẩm, giao bánh pizza hay đơn giản cho bạn bè đi nhờ. Đặc biệt với các tay lái ở các thành phố đông dân của Ấn Độ và Trung Quốc, sở hữu một chiếc SRK tiện dụng sẽ mang tới trải nghiệm thực sự thú vị.

Phiên bản chuẩn nhất

Trong bối cảnh nhiều công ty kinh doanh xe hơi điện thất bại, đặc biệt các động cơ 3 bánh không thực sự giá trị như hiện nay, SRK của Mark Frohnmayer được đánh giá cao. Marc Tarpenning, đồng sáng lập Tesla Motors kiêm cố vấn không chính thức cho công ty Arcimoto nhận định rằng Frohnmayer và nhóm của anh đã làm nên một thiết kế thật sự khác biệt. “Luôn có rất nhiều người muốn tìm gặp để nói với tôi về sản phẩm mới nhất của họ, và tôi đã chứng kiến vô số các mẫu xe điện 3 bánh, nhưng với SRK thì hoàn toàn khác bởi chiếc xe này là phiên bản chuẩn nhất tôi từng thấy”.

img

Trước khi bắt đầu với Arcimoto, Frohnmayer từng có hai kỳ thực tập hè tại tập đoàn ôtô nổi tiếng General Motors khi đang theo học ngành khoa học máy tính và kỹ thuật điện tại Trường Đại học California, Berkeley (Mỹ). Mark cũng từng thực tập cho một công ty điện tử tại Indianapolis nhưng rồi anh quyết định các nhóm kỹ thuật quy mô lớn nơi đó không phải dành cho anh.

Sau khi tốt nghiệp, Mark Frohnmayer chuyển tới Eugene và khởi nghiệp tại công ty chuyên về video game Dynamix trước khi đồng sáng lập công ty GarageGames vào năm 2000. Năm 2007 nhóm của anh bán công ty này và thành lập công ty Arcimoto, và anh tiến hành cắt giảm doanh số. May mắn mỉm cười với Frohnmayer khi hàng ngày anh vẫn sử dụng một chiếc ván trượt điện một bánh để đi làm bởi giờ đây anh không còn đơn độc. Oregon có thể không phải là một nơi hoàn hảo để xây dựng một công ty ôtô song đó là nơi phù hợp cho những công ty sản xuất, lắp ráp ôtô – chẳng hạn như Freightliner Trucks và công ty kinh doanh RV (loại xe chuyên dụng cho các kỳ nghỉ) Country Couch – vì ở Oregon có những kỹ sư và nhà thiết kế tài giỏi mà Frohnmayer có thể tin tưởng cộng tác để hiện thực hóa ý tưởng của anh về các thiết kế sáng tạo, tiện dụng và khả thi.

Hướng đến những gì thiết thực nhất

Ở nơi mà Tesla luôn tung ra các sản phẩm thỏa mãn mọi nhu cầu của khách hàng, chiến lược của Arcimoto là chú trọng vào những chi tiết thật sự cần thiết đối với một chiếc xe. Bí quyết nằm ở chỗ giữ lại những gì cần và loại bỏ các đặc điểm thừa thãi. Mark và cộng sự của anh tiến hành nghiên cứu thị trường quy mô lớn. Nhóm nhận thấy thiết kế ban đầu của SRK quá đơn giản. Xe chỉ chở được một người và không có chi tiết bảo vệ người lái khỏi tác động của thời tiết. Một cuộc nghiên cứu nhu cầu khách hàng của Arcimoto cho thấy đối với một phương tiện cá nhân thì nhu cầu tối thiểu là quãng đường đi đạt ít nhất 60 dặm (96 km), được trang bị các thiết bị bảo vệ, có ít nhất 2 ghế ngồi và chạy được trên đường cao tốc. Với mức giá hợp lý, khách hàng thậm chí không cần các chi tiết khác trên xe như dàn âm thanh nổi, khe giữ đồ uống, điều hòa nhiệt độ, màn hình cảm ứng lớn. Mức giá dự kiến khoảng 12.000 USD.

img

An toàn trên xe là một trong những vấn đề nhóm của Mark cần nghiên cứu trước tiên. Để tiết kiệm chi phí, SRK được thiết kế thành động cơ 3 bánh. Mặc dù sản phẩm này của Arcimoto không cần tuân theo các quy định mới bổ sung áp dụng cho động cơ 3 bánh nhưng Mark và công ty của anh vẫn muốn chắc chắn các thiết kế của họ thật sự an toàn, đặc biệt trong bối cảnh các mẫu xe 3 bánh đang bị tẩy chay hiện nay. Giải pháp của Arcimoto là đặt pin và hệ thống truyền động vào vị trí trung tâm của xe, giống như Tesla Motors từng làm với chiếc Model S. Dĩ nhiên, các phiên bản sau cùng của SRK sẽ phải trải qua thử nghiệm nghiêm ngặt về an toàn, song đó không phải vấn đề lớn bởi theo Marc Tarpenning: “Tất cả những gì cần làm chỉ là đặt vào đúng vị trí trung tâm, nếu bạn chọn đúng vị trí và xe đạt độ cân bằng tốt, chất lượng sẽ thật sự ổn định”.

img

Một bước ngoặt lớn

Với mức giá 12.000 USD nói trên, không nhiều công ty có thể đưa tất cả các tính năng cần có vào thiết kế của mình. Mẫu môtô điện của Zero không thực sự an toàn. Chiếc Toyota i-Road chỉ vừa đủ cho một người. Còn sản phẩm xe điện thông minh Daimler Smart Electric có giá quá cao: trên 20.000 USD. Đối thủ đáng gờm là mẫu ôtô điện Renault Twizy chỉ có giá 8.000 USD. Song thiết kế này hiện mới có mặt tại thị trường Châu Âu hoặc được thuê theo giờ tại San Francisco (tốc độ của phiên bản tại Mỹ đạt 25 dặm/giờ (khoảng 40 km/h)).

7 năm là khoảng thời gian Arcimoto trải nghiệm để phát triển sản phẩm từ chiếc SRK nguyên mẫu. Frohnmayer từng không hài lòng với kết quả đạt được bởi SRK dường như vẫn lớn hơn những gì nhóm kỳ vọng. Xe khá bất tiện khi lên và xuống, điều khiển vô lăng khó, và chật vật đối với những ai muốn ngồi cùng trên xe. Cho đến một ngày Frohnmayer nhận thấy tại sao nhóm không thay thế vô lăng bằng tay lái như những chiếc môtô và scooter thông thường ? Mark xây dựng một số mô hình mẫu (mockup) và nhận thấy việc bỏ đi vô lăng sẽ giải phóng nhiều diện tích trên xe. Từ đây nhóm của anh bắt tay chỉnh sửa sản phẩm thành một thiết kế điều khiển bằng tay lái thay vì vô lăng như trước kia.

img

Ý tưởng này của Mark không nhận được sự đồng tình lập tức của nhóm và một trong số đó là kỹ sư thiết kế cơ khí chính Jim Jordan. Tuy nhiên Jim đã thay đổi quan điểm khi anh leo lên xe và thao tác đổi số. Khi đổi từ vô lăng sang bánh lái sẽ giúp người trong xe ngồi thoải mái hơn, giảm bớt trọng lượng xe xuống 500 pounds (khoảng 227 kg). Với khoảng chiều dài hơn 50 cm được bớt đi, xe có thể đỗ như một chiếc môtô – và bạn thực hiện tất cả thao tác này mà không cần giảm công suất của động cơ. Sự đơn giản hóa này có tác động nhất định tới quá trình sản xuất SRK. Trong khi Tesla thường xuyên gặp phải phàn nàn từ khách hàng trước những chậm trễ phát sinh từ dây chuyền cung ứng phức tạp, Frohnmayer cho biết công ty sẽ chỉ có khoảng 1000 linh kiện và bộ phận, và điều này cho phép lắp ráp xe dễ dàng hơn.

Giá thành đã thật sự phù hợp ?

Tuy nhiên ngay cả với mức giá 12.000 USD, Arcimoto vẫn có thể là quá đắt với nhiều người. Đây là nhận xét của nhà phân tích nghiên cứu cấp cao Sam Abuelsamid chuyên về ngành công nghiệp ôtô, làm việc cho hãng nghiên cứu thị trường Navigant Research. Bạn có thể cân nhắc về một chiếc Mitsubishi i-MiEV với mức giá ưu tiên 15.495 USD (hiện nay mức thu 10% tín dụng thuế liên bang đã không còn hiệu lực). Với mức chênh lệch giá vài nghìn đô la, xe của bạn được trang bị thêm hai ghế ngồi, bánh xe phụ, và bạn hoàn toàn yên tâm xe của mình đáp ứng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn đối với động cơ 4 bánh-Đó là chưa kể đến xe được thiết kế và lắp ráp bởi nhà sản xuất ôtô tên tuổi. Nếu như hãng Renault giới thiệu mẫu Twizy của mình trên toàn thế giới, đây có thể là một đối thủ đáng gờm của Arcimoto, khi mà không còn những rào cản pháp lý như hiện nay.

Trong khi đó, thị trường Trung Quốc đang chú trọng sản xuất các mẫu xe điện nội địa. Và mặc dù Abuelsamid cho rằng SRK có thể tìm được chỗ đứng trong thị trường Mỹ, nhà phân tích này vẫn quan ngại về mức giá cao của mẫu xe đối với các thị trường đang phát triển. Theo Abuelsamid: “Nếu bạn nhìn vào các thị trường như Trung Quốc, Ấn Độ hay Nam Phi, với các khách hàng tiềm năng, bạn sẽ thấy đây là những nơi người ta vẫn có thói quen sử dụng scooter. Nhưng nếu bạn đặt mình vào vị trí của họ, bạn sẽ thấy 13.000 USD là một mức giá quá cao”.

Frohnmayer và công ty hiện đang cân nhắc về một phiên bản SRK mới với mức giá mềm hơn cho các thị trường non trẻ này. Kể từ bước ngoặt thay thế vô lăng bằng bánh lái, Frohnmayer nhận ra công ty hoàn toàn có thể tạo ra phiên bản mới và rẻ hơn chạy ắc quy chì giá thành thấp hơn, giảm trọng lượng và kích thước tổng thể của xe. Tuy nhiên theo nghiên cứu của công ty, Mark và các nhà đầu tư được thuyết phục rằng 12.000 USD là một mức giá cao nhưng hợp lý tại thị trường Mỹ. Đồng thời theo Frohnmayer, công ty sẽ cạnh tranh dựa trên nhiều tiêu chí chứ không đơn thuần là giá cả. “Sức vóc” nhỏ bé của SRK sẽ khiến mẫu xe này tiết kiệm nhiên liệu hơn nếu so với các mẫu xe điện lớn khác như i-MiEV, và đây là lợi thế bán hàng.

img

Việc mua một chiếc ôtô hay môtô đòi hỏi sự xem xét từ nhiều phía. Luôn có một chút cảm tính bên cạnh lý trí. SRK thành công hay thất bại tùy thuộc vào yêu cầu mà Mark Frohnmayer đặt ra cho thiết kế của mình kể từ phiên bản năm 2007: Liệu mọi người có thật sự hào hứng khi sử dụng mẫu xe này ? Trên thực tế từng có khách hàng trải nghiệm cảm giác trên một chiếc SRK và cho biết kích thước nhỏ và vẻ ngoài phóng khoáng của chiếc xe giúp bạn đạt được tốc độ 30 dặm/giờ (khoảng 48 km/h) và có cảm giác như đang bay. Bạn có thể thấy buồn chán nếu đã quen với việc điều khiển môtô, nhưng với những ai dành phần lớn thời gian “phượt” trên một chiếc station wagon (loại xe sedan bình thường nhưng được thiết kế cách điệu với khoảng không gian phía sau rộng hơn để chất hành lý) thì SRK quả là một cuộc cách mạng. Song liệu bạn có sẵn lòng đầu tư để sở hữu một chiếc SRK ? Đó là một phần của mô hình kinh doanh mà công ty Arcimoto vẫn không ngừng nghiên cứu và hoàn thiện.

Theo Wired