Nhà máy ôtô Ulyanovsk (Ulyanovskiy Avtomobilnyi Zavod, viết tắt là UAZ) được chính thức thành lập vào năm 1941. Đây là thương hiệu được biết đến nhiều nhờ dòng sản phẩm 4x4 với khả năng off-road tuyệt vời. Trong số những cái tên góp phần đưa biểu trưng UAZ lan khắp thế giới, không thể bỏ qua 469, mẫu xe hiếm hoi xuất xứ từ Nga được đánh giá cao tại thị trường phương Tây.
Vào đầu thập niên 60, UAZ xây dựng dự án phát triển một mẫu xe 4x4 mới để thay thế “đàn anh” GAZ 69 đang chầu chực “về vườn”. Sau khoảng 10 năm nghiên cứu và thử nghiệm, đến năm 1972, chiếc UAZ 469 đầu tiên đã chính thức lên dây chuyền lắp ráp.
UAZ 469 trang bị động cơ OHV 2.500 cc, công suất 75 mã lực. Ngoài ra, xe còn được cung cấp một số lựa chọn động cơ khác như Peugeot-Citroen 2500 TD hay “trái tim” 2.1 12V TD lấy từ Citroen "XM".
Dòng xe 469 có một số phiên bản đặc biệt, chẳng hạn như UAZ 3907 (còn được gọi với cái tên thân mật là Jaguar). Mẫu xe này lộ diện vào đầu những năm ’80 và gây ấn tượng tốt nhờ khả năng chạy trên nước với tốc độ tối đa 10 km/h. Một biến thể khác cũng rất phổ biến là UAZ 469B mà sau này được nâng cấp thành "thợ săn" Hunter. Về cơ bản, đây là một mẫu UAZ hào nhoáng có ngoại thất khá giống chiến binh Đức Mercedes-Benz G55 AMG.
Phiên bản UAZ Hunter mang phong cách Mercedes-Benz G55 AMG.
Từ cuối thập niên ’80 đến đầu những năm ’90, nhà máy UAZ tiếp tục phát triển một mẫu xe quân sự mới để thay thế huyền thoại 469. Bản prototype có tên gọi 3172 trang bị động cơ tương tự 469 nhưng được tăng dung tích lên 2.900 cc cho công suất 103 mã lực. UAZ 3172 đã vượt qua đợt thử nghiệm cuối cùng vào năm 1993 và chuẩn bị lên dây chuyền sản xuất hàng loạt trước khi buộc phải đình hoãn vô thời hạn vì cuộc khủng hoảng của Hồng quân.
UAZ 469 cũng được sản xuất ở Trung Quốc, cụ thể là tại nhà máy của Beijing Jeep Corporation. Chiếc "Jeep Bắc Kinh" này dùng bộ hộp số 3 cấp và có một số điểm khác biệt về ngoại-nội thất nhưng cùng lắp động cơ 2.500 cc, 4 xylanh thẳng hàng như nguyên mẫu tại Nga.
UAZ 469 ở Kosovo
Quân đội Tiệp Khắc (cũ) từng sử dụng UAZ 469 như một phương tiện di chuyển quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay, quân đội Cộng hòa Czech (tách ra từ Tiệp Khắc) đã thay thế UAZ 469 bằng những chiếc Land Rover Defender. Dẫu vậy, UAZ 469 vẫn hiện diện trong lực lượng vũ trang của nhiều quốc gia trên khắp thế giới như Phần Lan, Croatia, Syria, Iran, Iraq, Ai Cập, Afghanistan, Lào, Mông Cổ, Hàn Quốc, Etiopia, Angola, Mosambic, Cuba, Nicaragua, Campuchia, Việt Nam…
UAZ 469 trên sa mạc Mông Cổ
UAZ 469 chỉ trang bị cho quân đội. Nếu là một công dân bình thường, bạn có thể mua lại xe dưới dạng thanh lý. Gia đình UAZ 469 đã trở thành thành viên quen thuộc trong nhiều nhóm off-road, không chỉ ở nước Nga quê nhà nhờ khả năng chinh phục địa hình và ưu điểm dễ sửa chữa, bảo dưỡng với chi phí khiêm tốn.
UAZ 469 tại Iraq.
UAZ thường được dân chơi xe mô tả bằng những cụm từ “nổi da gà” như rừng rú, giang hồ và lì lợm. Song, ở Việt Nam, dòng xe có tên gọi dân dã “U-oát” từng một thời đưa đón các lãnh đạo cao cấp, thậm chí còn sử dụng làm xe hoa cho không ít đám cưới, từ thượng lưu thành phố cho đến bình dân xóm nghèo.
Nếu vào Youtube và tìm bằng từ khóa "UAZ", bạn sẽ thấy cái đầu xù xoăn của Jeremy Clarkson, gương mặt quen thuộc trên chương trình truyền hình Top Gear, đang lắc lư sau vô lăng chiếc UAZ trong bài test ngay trên đường phố Việt Nam. Đoạn clip được đăng với tựa đề rất… đụng chạm: "Chiếc xe tồi nhất thế giới". Tuy nhiên, với người yêu UAZ, uy tín của Top Gear hay sự nổi tiếng của Clarkson cũng không thể đánh đổ sự thật: Sau thử thách của thời gian, UAZ 469 hiện đã trở thành một tượng đài vĩnh cửu trong lịch sử dòng xe địa hình 4x4, giống như chiếc Jeep "đối thủ" của Mỹ và Land Rover của Anh!
Thông số kỹ thuật:
Kích thước dài/rộng/cao (mm): 4.026/1.785/1.925
Chiều dài cơ sở (mm): 2.380
Trọng lượng (kg): 1.550
Động cơ: 4 xylanh, 75 mã lực (55 kW)
Hộp số: số sàn 4 cấp
Hệ dẫn động: 4 bánh
Lượng nhiêu liệu tiêu thụ: 20 lít/100 km
Tốc độ tối đa: 120 km/h
