Các chuyên gia phân tích của Morgan Stanley hay Barclays đều đồng loạt hạ mức giá cổ phiếu của Tesla. Mức giá mục tiêu của Tesla theo giới chuyên môn đã vượt quá mọi cơ sở phân tích do kỳ vọng quá nhiều tư các ngân hàng, trong khi số khác cho rằng chỉ số này sẽ sớm trượt dài từ mức giá hiện này là khoảng 220 USD.

Từ góc độ bên ngoài, điều này có vẻ kì lạ với một công ty đang thu hút nhiều sự chú ý như Tesla. Chẳng phải công ty này chỉ cần cho ra mắt mẫu xe mới nhất, đầy quyến rũ và tốc độ của mình, SUV X hay sao? Hay có lẽ người ta quên rằng Tesla đang được điều hành bởi một CEO thú vị nhất thế giới?

Tất nhiên rồi, nhưng có lẽ dòng sản phẩm hấp dẫn mà Tesla định giới thiệu và tự nhận sẽ đủ khả năng cạnh tranh với các đối thủ xe thể thao huyền thoại khác, hay chính sức hút của Elon Musk cũng không thể dập tắt điều mà Wall Street lo lắng sắp xảy ra với Tesla.

Đối với Tesla: điều quan trọng nhất hiện nay là liệu hãng này có giao được xe đến tay khách hàng và cho được tiền vào tài khoản ngân hàng của mình hay không?

Lịch sử “lỡ hẹn” của Tesla

Không may cho Tesla, công ty này đã tạo được tiếng vang về việc không tiêu thụ được nhiều sản phẩm như mục tiêu mà mình tự đặt ra. Năm ngoái, Tesla cam kết sẽ có 35.000 sản phẩm được giao, tuy vậy số lượng thực tế thấp hơn nhiều. Mặc dù đã thành công trong việc sản xuất xe, nhưng việc đưa chúng đến tay người tiêu dùng có vẻ như không được hiệu quả cho lắm.

Trong năm 2015, Musk và đội ngũ của mình dự kiến sẽ bán được 55.000 chiếc, nhưng đến giữa năm Tesla phải điều chỉnh con số này vào trong khoảng 50.000 - 55.000. Một lần nữa, Tesla lại phải chạy đua chỉ để cung cấp được số lượng thấp hơn rất nhiều so với dự tính: gần 17.000 xe trước khi kết thúc năm.

Một trong những khả năng khiến Tesla không đạt được mục tiêu doanh số của mình, ngoài những yếu tố khác, thì không thể phủ nhận được lý do chủ yếu đến từ việc mức giá niêm yết cho mẫu xe X này quá cao, lên tới 100.000 USD. Các nhà phân tích cũng ghi nhận với mức giá này vào năm ngoái, rõ ràng Tesla đã không thể thực hiện được kế hoạch tiêu thụ xe của mình.

Vậy tại sao Tesla lúc nào cũng: hứa nhiều, làm ít?

Bởi lẽ, tại thời điểm này của công ty, Elon Musk không thể điều gì khác. Nếu như không nhầm thì mẫu xe hơi của hãng thậm chí được đánh giá một cách rộng rãi, là một sản phẩm tuyệt vời nhưng rốt cục doanh số lại thấp hơn nhiều mức kỳ vọng. Thực chất, công ty này đang rơi vào tình cảnh tiến thoái lưỡng nan

Tuy nhiên về khía cạnh kinh doanh, dường như nguyên nhân của việc không hoàn thành được mục tiêu của Tesla là do câu chuyện về thương hiệu và việc mẫu xe bị ra mắt chậm trễ. Model X, dù rất tuyệt vời, được đánh giá là đã bị công bố muộn 2 năm để có thể đạt được thành công. Hiện tại không có điều gì đảm bảo về mẫu xe tiếp theo của Tesla, Model 3 dự kiến ra mắt vào 2017 có thể làm nên điều gì khác biệt. Thực tế, những phương án dự phòng nên được chuẩn bị cho năm 2018 và 2019.


Giá cổ phiếu Tesla sụt giảm.

Giá cổ phiếu Tesla sụt giảm.

Cuối cùng, Tesla là một công ty được xây dựng trên tầm nhìn: thay đổi cả thế giới - thay đổi nguyên liệu khí đốt truyền thống bằng nguồn năng lượng sạch. Bạn có thể cảm thấy nghi ngờ nhưng đó chính xác là những điều mà Musk tin tưởng. Đó là tư tưởng xuyên suốt thúc đẩy Elon Musk, hơn cả tiền bạc.

Công việc được ưu tiên số 1 tại Tesla là nuôi dưỡng và duy trì tư tưởng đó. Musk không muốn Tesla phát triển và trở nên giống như Ferrari, mà có tham vọng loại bỏ các đối thủ như Toyota hay GM, hay chí ít cũng khiến họ phải thay đổi theo Tesla.

Trong khi đó, Ferrari gần như chẳng phải làm gì để hứa hẹn về việc hãng này sẽ tiêu thụ được số xe vượt kỳ vọng. Hãng xe thể thao từ Italia thậm chí đang khởi động sự kiện lần đầu tiên phát hành cổ phiếu ra công chúng trước sự háo hức của giới đầu tư và sẽ đem lại cho công ty này gần 10 tỷ USD.

Ferrari tuyên bố sản xuất 7000 xe mỗi năm, thì chắc chắn 7000 chiếc xe xinh đẹp sẽ được bán hết trong năm. Trong tương lai, Ferrari có kế hoạch sản xuất thêm, và thương hiệu này vẫn sẽ ổn định cho dù hãng có tiêu thụ bao nhiêu chiếc xe.


Tesla không muốn trở nên giống Ferrari.

Tesla không muốn trở nên giống Ferrari.

Tesla là một câu chuyện hoàn toàn khác. Bạn không thể thay đổi thế giới trong khi thậm chí không thể đạt được mục tiêu của chính mình, hơn nữa mục tiêu đó không thể chỉ là những con số bình thường mà phải gây được sự chú ý. Chính vì thế, Elon Musk không còn cách nào khác và buộc phải hứa hẹn những mục tiêu xa vời để theo đuổi tầm nhìn đó, cho dù biết bản thân không thể thực hiện được.

Đây là lí do gây ra sự biến động trong giá cổ phiếu, với biên độ dao động lên tới 100 USD. Bất cứ ai biết rõ ngành công nghiệp ô tô đều thấu hiểu Tesla đang phải chiến đấu với những khó khăn gì.

Việc các công ty xe hơi mới thường chỉ tồn tại được vài thập kỷ đều có lý do. Đừng quên rằng, Tesla không chỉ cố gắng trở thành một công ty xe hơi mới – mà là một hãng xe có thể thương mại hóa công nghệ, động cơ điện, thứ chưa bao giờ đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử ngành ô tô.

Chưa phải thất bại quá lớn

Thất bại nhỏ của Tesla, đặt trong bối cảnh này khiến sự việc trở nên dễ thở hơn so với thực tế các công ty xe hơi mới thường phải tự biến mất. Musk giới thiệu Tesla tốt hơn những gì nó thể hiện, tốt hơn về công nghệ, về chất lượng sản xuất nhưng kết quả thì lại trái ngược. Tình hình tiêu thụ trong quý IV không mấy tốt đẹp khiến các nhà đầu tư trở nên bực bội và thất vọng.

Tuy nhiên, chính thất bại này buộc Tesla phải đánh giá lại chính mình để có thể từ từ hoàn thành mục tiêu. Nếu họ làm được, biết đâu vào một ngày không xa bạn sẽ thấy khoảng 500.000 chiếc Tesla chạy trên đường phố, thế giới sẽ không còn nhiều những chiếc xe chạy bằng gas mà thay vào đó là năng lượng điện.

Nếu viễn cảnh đó thực sự xảy ra, việc Tesla từng không đạt được mục tiêu sẽ bị lãng quên, và ngay cả việc công ty từng hứa hẹn quá khả năng của mình cũng có thể được đánh giá như một cách nghĩ táo bạo của Musk, nhờ thành công cuối cùng của nó.

Chính vì vậy, nếu chấp nhận việc Tesla tiếp tục theo đuổi con đường này, bạn sẽ phải chuẩn bị cho sự thất vọng trong vòng 10 năm tới. Đây là một công ty được xây dựng dựa trên một ý tưởng lớn, và một ý tưởng lớn thì cần rất nhiều thời gian.

Thư Anh/Theo Trí Thức Trẻ/B.I