Nếu là một người quan tâm đến các hãng Ô tô – Xe máy thì chắc hẳn không lạ gì về những câu chuyện thu hồi xe. Cứ thử tính sác xuất thì cứ 1 tháng cũng phải có 2 thông tin triệu hồi, thu hồi xe của các hãng. Từ những hãng bình dân như Kia, Hyundai, Toyota, Honda… đến cả những thương hiệu đắt tiền Mercedes, BMW hay mới đây nhất là Audi.

Bản thân từ "thu hồi" khi dịch sang tiếng Việt chưa lột tả được đúng bản chất của hành động "Recall" xe này. Recall xe được hiểu là thông báo của nhà sản xuất nhằm đưa các sản phẩm đã xuất ra thị trường hoặc đến tay khách hàng quay lại phía nhà sản xuất do phát hiện một vấn đề/lỗi nào đó để khắc phục nó. Tại nước ngoài, thu hồi xe được hiểu là một hành động rất văn minh và tôn trọng khách hàng của các hãng xe. Bất kể các hãng xe nào, dù lớn hay nhỏ, cũng đều từng có các chiến dịch recall xe. Sự chủ động trong việc phát đi thông cáo recall xe chứ không bưng bít thông tin được hiểu là hành động vì quyền lợi người tiêu dùng của chính bản thân các hãng xe.

Tại Việt Nam, do văn hóa xe hơi vẫn chưa xuất hiện, cách hiểu "thu hồi" lại dường như mang hàm ý "xấu", vì rằng có lỗi, có hỏng mới phải thu hồi. Các hãng xe lắp ráp trong nước, có lẽ công nghệ lắp ráp "quá cao", cao hơn cả tiêu chuẩn châu Âu và Mỹ, bởi chẳng mấy khi phải thu hồi xe do lỗi. Người tiêu dùng hàng ngày đọc tin xe thu hồi ở Châu Âu, ở Mỹ, ở Nhật..., chứ hiếm khi thấy thu hồi xe ở Việt Nam.

Lướt qua những thông tin thu hồi xe quốc tế, nhiều người chép miệng cho rằng: Các hãng nước ngoài dạo này làm ăn kém quá. Như Nissan Mỹ mới đây thu hồi mẫu xe Juke 2011 bởi… 1 mối hàn lỗi hàng ghế sau. Mối hàn không đúng tiêu chuẩn, nếu có va chạm mạnh, rất có thể ghế sau gãy và hành khách ngồi hàng ghế sau sẽ bị chấn thương nặng.

img
Nissan thu hồi mẫu Juke 2012 tại Mỹ chỉ vì lỗi ở 1 mấu hàn ở hàng ghế sau

Không đâu xa, Euro Auto – nhà nhập khẩu và phân phối xe BMW chính hãng tại Việt Nam cũng đã có thông báo thu hồi 178 xe BMW Series 5 và Series 6 sản xuất từ năm 2003 – 2010 để kiểm tra và thay thể bộ phận chụp cáp trên bình ắc quy. Nắp chụp ắc quy trong một số trường hợp không kẹp chặt đúng vị trí sẽ khiến nhiệt độ bị nóng, dẫn đến nóng sàn khoang hành lý.

Tiếc rằng, những trường hợp như Euro Auto ở Việt Nam phải nói là “mò kim đáy bể”. Ở Việt Nam hình như “thượng đế” còn bị xếp sau lợi nhuận của nhà sản xuất.

Đầu năm 2011, “ông lớn” Toyota Việt Nam (TMV) phải thừa nhận 3 lỗi buộc phải thu hồi. TMV cũng đã có đợt thu hồi xe dưới cái tên: “Chiến dịch làm hài lòng khách hàng”. Rốt cuộc thì nhà sản xuất đã hành động theo cách nâng cao dịch vụ cho khách hàng hơn là chịu trách nhiệm.

img
Xe sang như Roll Royce cũng không tránh khỏi lỗi và bị thu hồi

Hỏi về vấn đề của Toyota với ông Trịnh Ngọc Giao, Cục trưởng Cục Đăng Kiểm Việt Nam tại sao không tự xác minh độc lập để khách hàng có thể tin tưởng hơn thì ông có trả lời: “Ta nên tin họ…”, còn về vấn đề xử phạt với Toyota Việt Nam thì ông cũng đưa ra nhận định rằng lỗi của Toyota Việt Nam “không phải là lớn”.

Gần đây nhất là tin Liberty Việt Nam của hãng Piaggio “xuất hiện tiếng kêu ở vành sau”. Cục Quản lý cạnh tranh cũng đã vào cuộc và có buổi làm việc với đại diện của Piaggio Việt Nam, tuy nhiên, nhận định đưa ra cũng chỉ là đã và đang tiến hành kiểm tra, thay vành mới miễn phí tại đại lý hãng. Piaggio Việt Nam vẫn chưa có bất cứ thông báo chính thức tới khách hàng về việc này cũng như khẳng định lại: Đây không phải vấn đề kỹ thuật, không ảnh hưởng đến chức năng của xe và an toàn của người dùng, và sẽ “không thu hồi”!


img
Nhưng ở Việt Nam, thu hồi xe là chuyện "mò kim đáy bể"

Đã qua rồi thời kỳ bao cấp, vậy mà đôi khi nhìn thị trường ô tô xe máy trong nước vẫn có bóng dáng thời kỳ ấy. Những mẫu xe mới ra, đang nóng trên thị trường, khách đến đại lý phải đặt trước thậm chí còn phải Lobby với vài triệu đồng để được ưu tiên xếp chỗ trước, giá bán xe thì cao hơn giá niêm yết. Đến khi nhận xe, chưa kịp cảm nhận những sung sướng sau tay lái thì đã phải đối mặt với những sự hoang mang.

Thử hỏi mẫu Nissan Juke bên nước Mỹ xa xôi chỉ vì một mấu hàn sai mà bị thu hồi. Mà năm 2008 khi Toyota lắp 96 động cơ Toyota và Hiace bị gỉ sét và đổi màu sau 2 năm bị lãng quên vào mẫu xe Innova mà vẫn coi chuyện đó là hoàn toàn bình thường? Đầu năm 2011 TMV thu hồi xe với các tên mỹ miều: “Chiến dịch làm hài lòng khách hàng” để 3 lỗi buộc thu hồi của mình cũng là bình thường?

Không ai muốn xe mua bị lỗi, nhưng đó là lỗi ngoài ý muốn, khách hàng có thể chấp nhận. Nhưng chắc chắn họ sẽ không chấp nhận thái độ “phủi tay” của nhiều doanh nghiệp lắp ráp xe hiện nay.