Một chiếc xe đắt tiền hay một chiếc xe phổ thông đều phải sử dụng dầu nhớt. Vậy phải hiểu và sử dụng dầu nhớt như thế nào cho đúng?
Trước tiên, chúng ta cần phải biết rằng dầu nhớt có nhiều tác dụng như giảm ma sát giữa hai bộ phận tiếp xúc trực tiếp với nhau, giải nhiệt làm mát, làm kín, chống ăn mòn. Tuy nhiên, tác dụng cơ bản nhất của dầu nhớt vẫn là giảm ma sát nên độ nhớt của dầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bảo vệ động cơ của dầu nhớt.
Do đó, để phân biệt các loại dầu, nhà sản xuất dựa trên tiêu chuẩn của Hiệp hội kỹ sư ôtô Mỹ SAE (Society of Automotive Engineers)và chia làm 2 loại là dầu đơn cấp và dầu đa cấp. Trong đó, dầu đơn cấp chỉ đáp ứng được độ nhớt cần thiết ở nhiệt độ nhất định, còn dầu đa cấp thì có thể linh hoạt độ nhớt ở nhiều nhiệt độ khác nhau.
Dầu nhớt hoạt động trong động cơ xe để phục cho 5 mục đích sau:
1. Bôi trơn
Trước tiên, dầu nhớt có tác dụng bôi trơn, làm cho piston di chuyển lên xuống một cách nhẹ nhàng, êm ái trong lòng xi-lanh. Động cơ được cấu thành từ rất nhiều các chi tiết kim loại như piston, trục cam, xu-páp... Khi xe hoạt động sẽ sinh ra lực ma sát giữa các bộ phận này với nhau. Do đó hệ thống bơm sẽ phun dầu nhớt vào mọi các chi tiết bên trong động cơ để tạo thành lớp màng bảo vệ trên bề mặt các chi tiết, giúp giảm lực ma sát và tăng hiệu suất hoạt động của xe. Lớp màng dầu mỏng này cũng hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa các chi tiết, hạn chế sự mài mòn bề mặt kim loại, bảo vệ và tăng tuổi thọ của động cơ.
Khi động cơ hoạt động, nhiệt lượng tỏa ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu là rất lớn. Nhiều người cho rằng động cơ được làm mát nhờ hệ thống làm mát bằng gió hoặc chất lỏng. Tuy nhiên thực tế làm mát bên trong động cơ lại nhờ vào việc dầu hấp thụ nhiệt và sẽ giải phóng nhiệt khi về đến bình dầu.
3. Phủ kín các khe hở
Khi động cơ vận hành, dầu nhớt như một lớp đệm mềm không định hình bịt kín khe hở giữa piston và thành xi-lanh để áp suất sinh ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu không bị thất thoát.
4. Vệ sinh các chi tiết bên trong động cơ
Trong quá trình hoạt động của xe, động cơ đốt cháy nhiên liệu nên sẽ sản sinh ra muội đọng lại bên trong động cơ, do đó dầu nhớt còn có tác dụng cuốn trôi và làm sạch những muội bám này trên bề mặt các chi tiết bên trong động cơ.
5. Chống gỉ sét
Bề mặt của các chi tiết kim loại trong động cơ được bao bọc bằng một màng dầu mỏng có tác dụng hạn chế sự tiếp xúc với không khí, tránh được hiện tượng ôxy hóa tự nhiên dẫn đến gỉ sét.
Ngoài ra, để dầu bôi trơn có thể hoạt động hiệu quả, người lái xe cũng cần chú ý vệ sinh bộ lọc dầu của xe. Với những dòng xe tay ga thông thường chỉ có một bộ lọc dầu thô, sau khoảng 7.000 - 8.000km thì người lái xe nên vệ sinh sạch sẽ hoặc thay mới. Còn với những dòng xe tay ga của Piaggio thì lại có thêm bộ lọc dầu tinh giúp lọc dầu một cách kỹ càng hơn. Với bộ lọc dầu tinh, giải pháp tốt nhất là nên thay mới.
Dầu nhớt trong động cơ xe giống như một lớp bảo vệ giúp tăng tuổi thọ động cơ, đảm bảo hoạt động êm ái cho xe, do đó các bạn cần chú ý để có thể đảm bảo được tình trạng hoạt động tối ưu của xe.