Một chiếc mô-tô thời thượng nhất vừa ra mắt, với giá thành cao ngất ngưởng chưa chắc đã là chiếc xe phù hợp với bạn, nếu bạn không biết mình muốn gì.
Tính phù hợp được xét trên nhiều khía cạnh. Mô tô phải vừa vặn với thân hình người lái, tay, chân và lưng đều được đặt trong vị trí thoải mái nhất với các nút bấm và cần gạt dễ dàng sử dụng. Ngoài ra, xe cũng phải phù hợp với mục đích sử dụng và mức độ kinh nghiệm.
Các nhà sản xuất đã phát triển mô tô theo nhiều phong cách như sportbike, touring, kết hợp giữa dòng thể thao và touring, cruiser, dòng xe tiêu chuẩn và xe đa dụng. Mỗi dòng xe được thiết kế dựa trên những chức năng và mục đích sử dụng cơ bản. Khi không được sử dụng đúng với chức năng vốn có thì chiếc xe dù có tốt đến mấy cũng không làm bạn vừa ý.
Ví dụ như một chiếc sportbike hoàn hảo chắc chắn sẽ không làm hài lòng những tay lái muốn thư giãn và chiêm ngưỡng khung cảnh trên đường hoặc những tay lái đường trường với mục tiêu hàng trăm cây số mỗi ngày. Có một ý tưởng rõ ràng về mong muốn sử dụng mô tô ra sao sẽ giúp bạn định nghĩa đúng đắn về một chiếc xe tốt và đưa ra lựa chọn tốt nhất.
Nhận thức được những giới hạn về thể chất của bản thân là vô cùng quan trọng. Những vấn đề với lưng, cổ tay, trọng lượng dư thừa, chiều cao đều cần được xem xét. Nhiều tay đua cố gắng gò ép bản thân để phù hợp với chiếc xe đẹp đẽ của mình. Và trong nhiều trường hợp, một số người có thể không nhận ra rằng họ phải chịu đựng những vấn đề mà đáng lẽ ra họ không đáng phải chịu bởi cách họ thích nghi với chiếc xe ảnh hưởng rất nhiều đến kỹ năng điều khiển.
Chỉ vì bạn có thể điều khiển xe phân khối lớn không có nghĩa rằng loại xe này là lựa chọn tối ưu. Tỷ lệ công suất/trọng lượng quá cao đối với mức độ kinh nghiệm sẽ dẫn đến việc bạn rất khó kiểm soát tốc độ, có thể đột ngột tăng tốc khi xử lý và phanh. Tệ hơn, bạn có thể đối mặt với tử thần khi không “thuần” được chiến mã của mình.
Dưới đây là những tiêu chí cơ bản để xem xét và quyết định một mối quan hệ lâu dài giữa bạn và một chiếc xe phân khối lớn.
Mọi nút bấm trong tầm tay
Các nút bấm nên dễ dàng thao tác trong tầm tay. Trong một số trường hợp, bạn có thể nới lỏng các chi tiết phần cứng để xoay chuyển, kéo lại gần hơn để tiếp cận các núm và nút bấm nhanh chóng.
Điều này cũng áp dụng cho tay phanh và tay gạt ly hợp. Liệu chúng có đủ góc cạnh để bạn có thể nắm bắt thật “đằm tay”? Những bộ phận này có thể được luân chuyển đến một vị trí tốt hơn. Ngoài ra, liệu chúng có đủ gần để bạn có thể thao tác chỉ với vài ngón tay? Bạn hoàn có thể điều chỉnh điều này. Nếu chiếc xe nguyên bản không thể đáp ứng được những điều kiện trên, bạn có nhiều lựa chọn thay thế khác từ các hãng phụ tùng.
Một điều quan trọng khác, một chiếc xe phù hợp với bạn chỉ khi cảm giác cầm vào tay lái thật sự thoải mái. Trong một số trường hợp, có thể bạn không nhận ra điều này mặc dù bạn đã sở hữu một chiếc xe và đã lái được “kha khá” cây số. Bạn dễ dàng bỏ qua mặc dù thực sự muốn tay lái cao hơn, thấp hơn, dài hơn hoặc ngắn hơn.
Một cuốn catalog về phụ tùng phụ kiện sẽ tiết lộ cho bạn nhiều tùy chọn thú vị. Sự thay đổi nhỏ về chiều cao hoặc bề rộng tay lái sẽ không khiến bạn phải nối lại dây cáp và dây dẫn. Tay lái quá dài có thể được cắt giảm mỗi bên để hẹp lại, nhưng mọi thứ đều công bằng. Tay lái ngắn hơn đồng nghĩa với việc bắt đầu sự thay đổi nhất định về cơ cấu điều khiển, đòi hỏi lực tác động lên nhiều hơn. Ngược lại, áp lực đặt lên một tay lái dài sẽ nhẹ hơn. Lắp đặt tay lái cao hơn có thể giảm bớt tác động lên cổ tay và lưng. Tuy nhiên, khi ngồi càng thẳng đứng thì sức cản của gió càng lớn trừ khi xe có kính chắn gió đủ cao.
Thay đổi về tay lái kéo theo những thay đổi về tính linh hoạt của cơ cấu lái, khả năng kiểm soát, trọng lực và khí động học. Do đó, bạn cần cân nhăc và bàn luận kỹ càng trước khi tiến hành.
Thao tác chân dễ dàng
Chân phanh và chân số phải luôn đảm bảo trong phạm vi hoạt động của bàn chân. Bạn không cần phải nâng hoặc trượt chân ra khỏi giá hoặc đưa chân ra quá xa khi thực hiện thao tác.
Ví trí thích hợp của giá để chân là một vấn đề mà bạn có thể điều chỉnh chỉ khi đã thực sự trải nghiệm một vài quãng đường ngắn. Các hãng phụ tùng sẽ cung cấp bộ dụng cụ điều chỉnh giá để chân sau cho xe thể thao hoặc điều chỉnh giá để chân trước cho dòng cruiser. Chân phanh và chân số mới cũng là một phần của việc sửa đổi.
Bạn càng đưa bàn chân về phía trước, trọng tâm cơ thể bạn sẽ dồn về phía sau nhiều hơn. Ngược lại, bàn chân càng đưa ra sau, bạn sẽ thấy thoải mái hơn với phần hông mặc dù phải uốn cong chân nhiều hơn.
Yên xe
Yên xe ảnh hưởng đến cách bàn chân tiếp đất và vị trí tương đối giữa tay lái và chỗ để chân. Chiều cao của yên xe sẽ quyết định xem bạn có thể chạm hai bàn chân xuống mặt đường hay không. Bạn nên tránh tình trạng chỉ đặt được một chân vững vàng trên mặt đường và chân còn lại thì “chới với”. Một yên xe tùy chỉnh thấp hơn trong tầm chân với sẽ đem lại nhiều khác biệt.
Ngoài ra, điều chỉnh yên xe cũng thấp xuống hay cao lên cũng ảnh hưởng đến góc tạo ra giữa cơ thể và mặt đường, khiến bạn có dáng ngồi chồm về phía trước hay ngả về phía sau như mong muốn.
Nhiều người thấy hài lòng với cấu hình tiêu chuẩn của nhà sản xuất nhưng ngược lại, không ít người cảm thấy lúng túng khi không được sử dụng một chiếc xe như kỳ vọng.
Ba điểm tiếp xúc – bàn tay, bàn chân và yên xe – đều tương tác với nhau và có thể điểu chỉnh phù hợp theo yêu cầu của người điều khiển.
Tư thế ngồi vững chãi trên xe, chân chạm đất là tư thế thoải mái nhất
Một số thay đổi như bắt bu-lông hay nâng hạ yên xe đều dễ dàng thực hiện. Ngoài ra, những cuộc “đại phẫu” khác mất nhiều thời gian và công sức hơn sẽ khiến bạn cần cân nhắc xem có đáng làm hay không. Tùy chỉnh tư thế ngồi trên xe với tay lái cao hoặc thấp hơn, yên xe dốc hoặc bằng hơn và độ lệch của giá để chân sẽ làm thay đổi yếu tố trọng lực và động lực học của xe.
Nếu bạn thay đổi bất cứ bộ phận nào, hãy luôn đảm bảo rằng những chi tiết trọng yếu như cần phanh luôn vận hành đúng cách và không bị trục trặc trong bất cứ điều kiện nào. Chắc chắn bạn sẽ không muốn vô tình đe dọa đến an toàn của bản thân khi tiến hành những cải tiến với xế cưng.
Hiểu rõ lựa chọn của mình trước khi thực hiện sẽ giúp bạn tránh được những sai lầm không đáng có và đảm bảo rằng bạn có thể thay đổi chiếc xe theo hướng tối ưu hóa dựa trên những lý thuyết đã nghiên cứu.