Lũng Cú
...
Ôi Lũng Cú - lũng vàng theo nghĩa đẹp
Vượt cổng trời ta đã đến thăm
Hỡi chú ngựa đưa ta lên cõi bắc
Mê tiếng khèn hay đang mơ ánh trăng?
(Hoàng Trung Thông/Như đi trong mơ)
Đường vào Lũng Cú
Hà Giang đẹp. Lũng Cú cũng đẹp, nhưng đẹp kiểu khác. Đọc thơ các cụ xong rồi đi ngắm cảnh có khi té ngửa ra, vì đẹp trong thơ, đẹp vì nhạc điệu, ở ngoài khác. Khác lắm, chẳng thấy tiếng khèn hay ánh trăng đâu chỉ thấy trời ở đây xanh hơn, nắng cũng vàng hơn. Vậy thôi.
Lũng Cú theo sách thì có đến ¾ diện tích đất tự nhiên là đá. Đá móng nhà, đá xếp tường rào, đá ngăn ruộng, giữa lưng trời cũng đá, cúi mặt xuống cũng gặp đá. Ở đây có câu “Ngẩng mặt thấy trời, cúi đầu thấy đá”, chẳng biết có chính xác nhưng để tả thì có lẽ vậy. Lũng Cú không có vẻ đẹp phô trương khiến người ta sững sờ “ôi, a"...những câu cảm thán.
Một góc Lũng Cú nhìn từ đỉnh cột cờ Lũng Cú
Mảnh đất địa đầu phía Bắc của Việt Nam mang vẻ đẹp mà những cô gái thị thành đài các có vô tình qua đây chắc sẽ buông thõng 1 câu: “Chó ăn đá, gà ăn sỏi”. Nhưng với người ham đi, Lũng Cú có vẻ đẹp hoang bạt, khắc khổ như những con người nơi đây vậy.
Đứng từ trên cột cờ Lũng Cũ có thể phóng hết tầm mắt, có nhẽ đến 20 km phụ cận chứ chả chơi. Có câu “Thấy nhau trong tầm mắt, gặp nhau mất nửa ngày”, Lũng Cú là vậy. Không vách đá tai mèo dựng đứng, chỉ những những ngọn núi đá lẫn đất nhìn xa cứ bàng bạc khi sáng rồi lại chợt vàng như rơm khi trời chiều.
Nhưng hay cái, cả mảng đất trời mênh mông ấy lại có những mảng màu xanh mởn được chia cắt bằng những bức tường đá xám thành những ô, những thửa - rất vui mắt - thoảng lại điểm xuyết vài cành đào, cành mận nở muộn, trọn một bức tranh thiên nhiên kỳ thú.
Bác Vàng Chứ Li (Ảnh: M72)
Ngắm nghía, chụp ảnh “no nê”, chúng tôi xuống núi. Vào một ngôi nhà đẹp nhất vùng mà đứng trên cột cờ chúng tôi đã nhắm trước, nhà bác Vàng Chứ Li. Nhà gỗ, tuờng xếp đá rất đẹp, ham chụp từ sớm nên máy ảnh hết cả pin. Đành tự an ủi, chả có cái thứ máy nào lưu được cái xúc cảm của con người cả. Thôi cứ vào chơi cho thỏa.
Nhà của bà con trên đây lạ lắm, lúc ấy đã là giữa trưa, ngoài nắng vỡ đầu rồi mà trong buồng ngủ bếp lửa cháy âm ỉ, cảm giác lại rét rét mới tài. Chúng tôi cũng bắt chước “thổi lửa, hơ tay” y như trong cái buồng của “Vợ chồng A Phủ”. Thú lắm!
